20.02.2020 r. Błędna cena na booking.com
Stan faktyczny: prowadzę wynajem domków letniskowych, ostatnio dodałam moją oferte na portalu booking.com. Niestety przez pomyłkę wpisałam złą cene. Zamin poprawiłam ją 9 osób zarezerwowało u mnie noclegi. Booking.com nie chce mi anulować tych rezerwacji. Jak mogę to rozwiązać?
Przedłożone dokumenty: umowa
Akty prawne:
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93),
W tym przypadku z pomocą może Pani przyjść art. 84 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny:
„Art. 84. [Błąd]
§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny)”.
Błędna cena na booking.com
Powyższy przepis należy rozumieć w ten sposób, że można uchylić się od skudów swojego oświadczenia woli złożonej innej osobie (anulowanie zamówienia), jeżeli ta inna osoba z łatwością mogła ten błąd zauważyć. Nadto jest bezsprzeczne, że Pani jako sprzedawca nie ma interesu i woli sprzedawania towarów za drobne kwoty, tj. oddawania tych towarów za darmo, zatem powyższa sytuacja stanowi błąd istotny. Pytanie dotyczy tego czy różnica w cenie była zauważalna.
Podobną sytuację rozstrzygał również Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. akt III Ca 104/14). Sąd stwierdził, że ochrona praw konsumenta nie może odbywać się z rażącym naruszeniem praw przedsiębiorcy. Sąd wskazał, że znacząca różnica pomiędzy ceną oferowanego towaru a jego faktyczną wartością poddaje w wątpliwość zgodność oferty z intencjami oferenta. W takiej sytuacji w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości kupujący z łatwością mógł zauważyć ów błąd, porównując ofertę złożoną przez sprzedawcę z ofertami innych sprzedających, a nawet bez dalszego sprawdzania, kierując się jedynie zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Błąd ten ma charakter obiektywny, gdyż żaden rozsądny człowiek, znający prawdziwy stan rzeczy, nie złożyłby oświadczenia woli takiej treści. Sąd jasno stwierdził, że oświadczenie woli, w którym sprzedawca oferuje towar za cenę odpowiadającą setnej części jego wartości (taki był stan faktyczny rozstrzyganej przez sąd sprawy), w konfrontacji z rzeczywistością przedstawia się jako nieracjonalne, pozbawione uzasadnienia z punktu widzenia życiowego lub prawnego.
Mając zatem powyższe na uwadze, uznać należy, że byłaby Pani uprawniona do odstąpienia od umowy wobec błędu skutkującego określeniem zaniżonej ceny w sytuacji, gdyby kupujący wiedział o błędzie lub co najmniej mógł z łatwością błąd zauważyć. Przenosząc te rozważania na grunt sprawy, pod uwagę można w zasadzie wziąć wyłącznie drugą z powyższych możliwości, tj. możliwość zauważenia błędu przez kupującego i wykorzystanie tego błędu w celu uzyskania korzyści Pani kosztem (zakup po zaniżonej cenie). Nie ma natomiast raczej wątpliwości co do tego, że Pani, wiedząc o tym błędzie, nie wystawiłby oferowanych produktów do sprzedaży po tak zaniżonej cenie.
Błędna cena na booking.com
Dla rozważenia, czy kupujący mógł spostrzec (z łatwością, jak stanowi ustawa) błąd przed dokonaniem zakupu, powinien posłużyć całokształt okoliczności sprawy, tj. charakter działalności kupującego (np. sprzedawca detaliczny lub zwykły konsument), czas trwania oferty oraz jej treść, ceny innych zbliżonych do oferowanych przez Panią produktów w innych sklepach, jak i na innych aukcjach tego samego portalu itp. itd.
Błędna cena na booking.com
Warto także wskazać, że odstąpić od umowy może Pani nawet w przypadku jedynie Pani przekonania, iż zaszły powyższe okoliczności istotnego błędu przy określaniu ceny towaru, gdyż jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12.10.2005 r. (sygn. akt III CK 48/05, M. Prawn. 2005, nr 23, s. 1165), „możliwość skorzystania z uprawnienia do uchylenia się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia zależy wyłącznie od decyzji składającego to oświadczenie, druga strona nie może przeszkodzić powstaniu skutków uchylenia ani też zapobiec unieważnieniu czynności prawnej. Jeżeli jednak druga strona trwa przy stanowisku, że uchylenie się jest bezpodstawne, wówczas możliwe jest rozstrzygnięcie przez sąd, czy było ono uzasadnione. Rozstrzygnięcie to nastąpić może w postępowaniu procesowym o ustalenie nieważności czynności prawnej, ewentualnie w postępowaniu o zasądzenie świadczenia, należnego osobie (np. w postępowaniu o nakazanie wydania zakupionej rzeczy)”.
Swoje odstąpienie od umowy (pisemne) powinna Pani wysłać kupującemu oraz do wiadomości booking.com listem poleconym i zachować dla siebie kopię tego odstąpienia wraz z dowodem nadania na wypadek ewentualnego procesu sądowego (konieczne byłoby wtedy bowiem wykazanie, że spełniła Pani wymogi formalne odstąpienia, o których mowa w art. 88 Kodeksu cywilnego – czyli właśnie pisemna forma takiego oświadczenia).
Warto podkreślić, że Sądy dostrzegają, iż obie strony w takich sytuacji mają argumenty na poparcie swoich racji. Klient mógł się poczuć zdezorientowany różnymi deklaracjami sprzedawcy do losów zakupionych przez siebie produktów. Mógł się także spodziewać, że skoro miał szczęście do wyjątkowej oferty, to nawet jeśli sprzedawca się pomylił, zrealizuje on zamówienie, trzymając się zadeklarowanej na stronie ceny. Z kolei sprzedawca nie powinien być zmuszony do realizacji skrajnie niekorzystnej dla siebie transakcji, spowodowanej błędem technicznym, który został wykorzystany przez klienta.
Tak więc Sąd musiał wziąć pod uwagę, zarówno prawa klienta, jak i uzasadnione interesy sprzedawcy. Ostatecznie uznał, że przesłanki do uchylenia się od skutków błędu zostały spełnione:
„W przedmiotowej sprawie niewątpliwie błąd pozwanej co do ceny był błędem istotnym. Trudno sobie bowiem wyobrazić, by przedsiębiorca zajmujący się sprzedażą detaliczną, oceniający sprawę rozsądnie, nie działając pod wpływem błędu, chciał sprzedać towar za 0,17 % wartości towaru, tym bardziej, że w przedmiotowej sprawie doszło zakupu aż trzech sztuk lamp. W związku z czym strata pozwanej wynosiłaby 1737 zł.” Sąd zauważył, że „w takim stanie rzeczy, powódka z łatwością winna błąd pozwanej zauważyć, dochodząc do wniosku, iż cena towaru nie jest realna”, a także, że sytuacja powinna klientowi „nasunąć wątpliwości co do realnej chęci sprzedaży po tak zaniżonej cenie.”
Błędna cena na booking.com
Z powyższych powodów, Sąd w powyższym wyroku uznał że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Analizując uzasadnienie w tej sprawie, trzeba stwierdzić, że Sąd oparł się na literalnej treści art. 84 k.c. i uznał, że jego zastosowanie w powstałej sytuacji jest niewątpliwe. Sąd nie analizował tutaj ewentualnych praw konsumenta, co wskazuje, że uznał samą interpretację przepisu ogólnego dotyczącego czynności prawnych za wystarczającą. Jest to wniosek korzystny dla sprzedawców. Nawet pomimo pewnych początkowych niejasności co do ewentualnej realizacji umowy, sprzedawca zachował prawo do uchylenia się od jej realizacji ze względu na rażący błąd w cenie
W tej chwili należy skierować do kupujących stosowne oświadczenia.
Błędna cena na booking.com