Kapitał zapasowy w spółce z o.o.

Dotyczy: kapitału zapasowego w spółce z o.o.

Stan faktyczny: Wspólnicy zakładając w 2015r. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością obejmują udziały w kapitale zakładowym w następujący sposób:

1. Wspólnik A obejmuje X udziałów po X zł każdy, o łącznej wartości nominalnej X zł, po cenie X zł za każdy udział, czyli po łącznej cenieXzł, pokrywając je wkładem pieniężnym w kwocie Xzł, z przeznaczeniem nadwyżki w wysokości

2 X zł ponad wartość nominalną obejmowanych udziałów na kapitał zapasowy Spółki.

2. Wspólnik B obejmuje X udziałów po Xzł każdy, o łącznej wartości nominalnej Xzł, po cenie Xzł za każdy udział, czyli po łącznej cenie X zł, pokrywając je wkładem pieniężnym w kwocie X zł, z przeznaczeniem nadwyżki w wysokości Xzł ponad wartość nominalną obejmowanych udziałów na kapitał zapasowy Spółki.

Łączną nadwyżkę w wysokości X zł ponad wartość nominalną objętych przez Wspólników udziałów przelewa się na pokrycie kapitału zapasowego Spółki, który przeznacza się na nabycie dla Spółki użytkowania wieczystego działki gruntu.

W związku z powyższym kapitał zakładowy spółki wynosi X zł, a kapitał zapasowy X zł – jako nadwyżka wartości sprzedaży nad wartością nominalną udziałów.

W kolejnych latach Spółka przelewa wspólnikom środki pieniężne, ujmując to jako pomniejszenie kapitału zapasowego.

Chciałam zapytać, czy we właściwy sposób zostały utworzone kapitały: zakładowy i rezerwowy?

Czy są możliwe takie wypłaty dla wspólników z tak utworzonego kapitału zapasowego?

Kapitał zapasowy w spółce z o.o.

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

(Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037) Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych („ksh”).

Kapitał zapasowy w spółce z o.o.

Co do zasady utworzenie kapitału zapasowego nie jest dla spółki z o.o. obowiązkowe. Charakter obligatoryjny ma jedynie kapitał zakładowy. Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych, spółka z o.o. może posiadać kapitał zapasowy i kapitały rezerwowe. Kodeks nie określa jednak reguł tworzenia tych funduszy, pozostawiając spółce dowolność w tym zakresie. Kluczowe znaczenie będą więc odgrywały w tym zakresie postanowienia umowy spółki lub uchwały zgromadzenia wspólników.

Należy jednak wskazać na pewną sytuację, w której istnienie kapitału zapasowego jest konieczne. Jeśli spółka posiada niepokrytą stratę z lat ubiegłych, może przekazać wypracowany zysk na kapitał zapasowy, po czym dokonać podwyższenia kapitału w trybie art. 260 kodeksu spółek handlowych. Brak bowiem w kodeksie przepisów wskazujących na kolejność dzielenia zysku, nie można więc stwierdzić, że posiadanie przez spółkę środków wystarczających na pokrycie straty powoduje konieczność takiego ich przeznaczenia.

Tak więc, w kwestii kapitału zapasowego należy odwołać się do postanowień umowy spółki. Jeżeli powstał zgodnie z jej przepisami, powstał prawidłowo.

Zgodnie z art. 192 kodeksu spółek handlowych możliwość dokonania wypłat dywidendy jest ograniczona ze względu na istnienie niepokrytej starty bilansowej. Ograniczenie to nie wpływa jednak na możliwość dokonania podwyższenia kapitału ze środków własnych spółki, co więcej, dokonanie takiej operacji spowoduje powstanie po stronie wspólników wartości dodanej, natomiast na gruncie prawa podatkowego wywoła podobne skutki jak wypłata dywidendy.

Kapitał zapasowy w spółce z o.o.

Art. 153 KSH natomiast stanowi o konieczności wyboru przez wspólników – wskazania w umowie spółki – jednego z dwóch modeli (systemów) spółki z o.o. według KSH: systemu spółki jednoudziałowej lub spółki wieloudziałowej. Wybór określonego systemu udziałowego determinuje strukturę stosunków członkostwa w spółce z o.o. System jednoudziałowy oznacza, że każdy wspólnik może objąć w umowie spółki z o.o. wyłącznie jeden udział, który jest podzielny i może mieć nierówną wartość nominalną. W systemie jednoudziałowym wspólnik może zbyć część udziału, o ile umowa spółki dopuszcza taką możliwość (por. art. 181 § 1 KSH).

Przepisy KSH odnośnie do kapitału zakładowego, udziałów oraz wysokości kapitału i wartości udziału (art. 152, 153 i 154 KSH) są podstawą konstrukcji prawnej spółki z o.o. jako spółki kapitałowej. Spośród sześciu obligatoryjnych bezwarunkowych postanowień umowy spółki z o.o. (por. komentarz do art. 157), trzy odnoszą się do kapitału zakładowego i udziału. Od spółki z o.o., jako osoby prawnej – wymaga się wyposażenia we własny kapitał, w oparciu o który może prowadzić działalność. Wyposażenie spółki w kapitał następuje poprzez wniesienie wkładów, które wspólnicy w umowie (pierwotnej) spółki zobowiązali się wnieść do spółki w zamian za objęte przez nich udziały (art. 3 i art. 157 § 1 pkt 5 KSH). W KSH nie ma znanego na gruncie KH rozróżnienia pomiędzy kapitałem zakładowym spółki z o.o. a kapitałem akcyjnym (art. 307 § 1 KH) spółki akcyjnej.

Należy odróżnić kapitał rzeczywiście wniesiony przez wspólników, czyli sumę wartości praw przekazanych przez udziałowców na rzecz spółki, od kapitału zakładowego będącego funduszem, a więc elementem pasywów w bilansie spółki. Fakt umieszczenia kapitału zakładowego w pasywach wyznacza mu swoistą rolę gwarancyjną wobec wierzycieli spółki.

Kapitał zapasowy w spółce z o.o.

Kapitał zakładowy spółki z o.o. jest to określona w umowie spółki, wyrażona w złotych polskich wielkość liczbowa, która określa wysokość łącznego zobowiązania wspólników do wniesienia wkładów do spółki. Odpowiada ona, co do zasady, sumie wartości nominalnej wszystkich udziałów wspólników w tym kapitale. Jako wielkość liczbowa (zadeklarowana w umowie spółki wartość wkładu danego wspólnika), kapitał zakładowy jest (zaledwie) informacją, jakie kwoty wspólnicy są winni spółce. W każdym razie wysokość kapitału zakładowego nie stanowi wiarygodnego źródła informacji co do wysokości faktycznego majątku spółki pozostającego do jej dyspozycji.

Majątek odpowiadający kwocie kapitału własnego podlega stałym zmianom (do możliwości jego całkowitej utraty włącznie), ponieważ wykorzystywany jest do realizacji działalności spółki, w przeciwieństwie do kapitału zakładowego (fundusz podstawowy), który jest stałą określoną liczbowo wielkością, ujętą według wartości nominalnej, w pozycji pierwszej w kategorii A „Kapitał własny” pasywów bilansu spółki. Określona w umowie spółki i wpisana do rejestru KRS wysokość kapitału zakładowego jest stała, a jej zmiana dopuszczalna jest jedynie przez przewidziane przez prawo sposoby zmiany wysokości kapitału zakładowego, w drodze podwyższenia i obniżenia kapitału (art. 257 i 263 KSH). Na tak rozumianą stałość, tj. stałą wysokość kapitału zakładowego, nie mają wpływu ani fakt niewniesienia w całości lub wniesienia w części bądź wniesienia wadliwych wkładów na pokrycie kapitału zakładowego, ani zmiana ogólnej wartości majątku spółki wskutek prowadzonej przez spółkę działalności.

Kapitał zapasowy w spółce z o.o.

Od kapitału zakładowego jako obligatoryjnego funduszu (kapitału) spółki z o.o. należy odróżnić kapitał własny. Kapitał własny, ujmowany w bilansie po stronie pasywów w części A, obejmuje kapitał (fundusz) zakładowy (podstawowy), kapitał (fundusz) zapasowy, pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe, niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych oraz wynik finansowy netto roku obrotowego. Kapitał ten nazywany jest kapitałem własnym, ponieważ powstał z wkładów wspólników (kapitał zakładowy) i z wypracowanego przez spółkę zysku (kapitał zapasowy, rezerwowy, pozostałe fundusze celowe).

Kapitał (fundusz) zapasowy, który w spółce z o.o. jest funduszem fakultatywnym (por. art. 396 KSH odnośnie do obowiązku utworzenia kapitału zapasowego w spółce akcyjnej) tworzony jest z: 1) nadwyżek wartości wkładów ponad wartość nominalną udziałów (agio) (art. 154 § 3 KSH); 2) z dopłat wspólników, jeżeli umowa spółki uzależnia przyznanie szczególnych uprawnień od spełnienia dodatkowych świadczeń na rzecz spółki (art. 174 § 5 KSH); 3) wyrównania wartości udziałów, gdy parytet wymiany został ustalony na poziomie wyższym, na korzyść wspólników spółki łączonej, od tego, który wynika z porównania wartości łączących się spółek (art. 492 § 3 KSH; odpowiednio art. 529 § 4 KSH odnośnie do podziału spółek); 4) z przewidzianych umową spółki albo uchwałą wspólników odpisów z zysku (art. 192 in fine KSH).

Kapitał zapasowy jest funduszem rezerwowym w tym znaczeniu, że służy przede wszystkim pokryciu strat (bilansowych), wykazanych w sprawozdaniu finansowym. Kapitał zapasowy utworzony z (odpisów) zysku może być przeznaczony na wypłatę dywidendy (por. art. 192 KSH), chyba że umowa spółki lub ustawa stanowi inaczej. Kapitał zapasowy może być również przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki (art. 260 § 1 KSH). W stosunku do agio (art. 154 § 3 KSH), umieszczonego w kapitale zakładowym, obowiązuje zakaz jego zwrotu na rzecz wspólników w postaci dywidendy (por. S. Sołtysiński, w: Sołtysiński i in., Komentarz KSH, t. 2, 2014, s. 356, Nb 11). Wypłata dopłat lub agio możliwa jest dopiero po odpowiednim postępowaniu.

Kapitał zapasowy w spółce z o.o.

Kapitały (fundusze) rezerwowe tworzone są fakultatywnie, przede wszystkim z zysku. Podstawą do ich utworzenia jest ustawa lub umowa spółki, która stanowi ponadto o źródłach zasilania, sposobie i przeznaczeniu (wykorzystaniu) tych funduszy. Jeżeli umowa spółki nie stanowi o celu funduszy, wówczas cele tworzenia funduszy

Podsumowując, kapitał zapasowy wykorzystuje się na:

wypłatę wspólnikom w formie dywidendy,
pokrycie strat spółki,
zwrot wspólnikom dokonanych w poprzednim okresie dopłat,
podwyższenie kapitału zakładowego spółki,
sfinansowanie umorzenia udziałów (dobrowolnego lub przymusowego).

Spółka może wykorzystywać kapitał zapasowy dowolnie. Spółka może:

tworzyć nowe firmy,
kupować inne firmy,
lokować ten kapitał w lokaty bankowe, instrumenty finansowe, akcje na giełdzie, fundusze inwestycyjne itp.,
przeznaczyć go na premię dla zarządu (opodatkowaną – niestety).

Jeżeli więc, w umowie spółki nie przewidziano wyłączeń od powyższego, należy uznać że kapitały powstały prawidłowo a wypłata dywidendy jest możliwa.

Kapitał zapasowy w spółce z o.o.