Podatek od zasiedzenia
Rodzice chcą przepisać dom na dzieci i notariusz wymaga zaświadczania z US nt. opłaty podatku od zasiedzenia. W związku z faktem, że w księgach wieczystych oprócz rodziców, widniała osoba, która nie była właścicielem nieruchomości, rodzice w 2016 złożyli wniosek do Sądu o zasiedzenie i otrzymali postanowienie o zasiedzeniu ½ części nieruchomości gruntowej. Niestety prawdopodobnie nie uiścili opłaty w US ponieważ nie wiedzieli, że jest taka konieczność. Pytanie brzmi w jaki sposób rozwiązać teraz tą kwestie, czy powinni uregulować podatek teraz i czy wiążą się z tym jakieś konsekwencje bądź kary. Dodatkowo, czy mają ewentualną możliwość wnioskowania o umorzenie przedmiotowego podatku.
Podatek od zasiedzenia
Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. zasiedzenia; zasadą jest, że przy nabyciu w drodze zasiedzenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie. Teoretycznie obowiązek może się odnowić, bowiem nabycie niezgłoszone do opodatkowania, a stwierdzone następnie pismem, odnawia ów obowiązek i powstaje on z chwilą sporządzenia pisma. Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania.
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie (art. 6 ust. 1 pkt 6). Podatnik (nabywca przez zasiedzenie) zobowiązany jest w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu do złożenia zeznania podatkowego na urzędowym formularzu SD-3 o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w drodze zasiedzenia.
Nieuregulowanie należnego podatku blokuje sprzedaż nieruchomości. Bez zaświadczenia o uregulowania podatku od spadku i darowizny nie ma możliwości przeprowadzenia transakcji. W tej sytuacji zachodzi konieczność zapłaty podatku.
Podatek od zasiedzenia
Ustawodawca zdecydował się wprowadzić jedynie zapis korzystny dla podatników, iż od wartości będącej przedmiotem opodatkowania odlicza się wartość poczynionych nakładów. Jednakże mimo to opodatkowanie tak wysoką stawką podatku rodzi wiele problemów dla podatników tego podatku.
Chodzi w szczególności o sytuacje, w których uregulowanie kwestii własności nieruchomości dotyczy nieruchomości rolnych, a nowymi właścicielami w drodze zasiedzenia stają się ich dotychczasowi posiadacze. Osoby te gospodarują nieruchomościami, a uregulowanie prawa własności jest tak naprawdę nie tylko w ich interesie, ale także w interesie porządku publicznego, gdyż w ten sposób przestaje istnieć problem nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, co wydaje się szczególnie istotne w kontekście dofinansowania polskiego rolnictwa ze środków i funduszy unijnych.
Podatek od zasiedzenia
Jedynym wyjściem dla Państwa jest fakt, że podatek oblicza się po pomniejszeniu tej kwoty o wartość nakładów dokonanych na rzecz nieruchomości przez nabywcę podczas biegu terminu zasiedzenia.
Otóż z przepisu art. 7 ust. 1 u.p.s.d. wynika, że: „Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen uzyskanych z dnia powstania obowiązku podatkowego”. Oznacza to, że o długi i ciężary należy pomniejszyć nie podstawę opodatkowania, lecz wartość rzeczy i praw majątkowych i w ten sposób obliczyć tzw. „czystą wartość”, stanowiącą podstawę opodatkowania. W konsekwencji z art. 7 ust. 1 u.p.s.d. wynika, że wartość długów i ciężarów należy odnosić do każdej rzeczy i prawa majątkowego z osobna, a nie w odniesieniu do sumy wartości wszystkich rzeczy i praw majątkowych. Wnioski te potwierdza także treść art. 7 ust. 4 i ust. 5 u.p.s.d. Zgodnie z tym pierwszym przepisem: „Przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia”. Oznacza to więc, że wartość nakładów pomniejszać może tylko wartość tej rzeczy, na którą je dokonano, a nie na sumę wartości tych rzeczy. Art. 7 ust. 5 u.p.s.d. stanowi, że: „Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku”. Zatem maksymalną wartością jaka może być odliczona od podstawy opodatkowania w tym ostatnim przypadku jest wartość nakładów w postaci wartości wniesionego budynku. W konsekwencji sąd pierwszej instancji wyraził trafny pogląd, że:
a)
na wartość rzeczy nie wpływają ani wydatki na ubezpieczenie, ani podatek od nieruchomości,
b)
wysokość odliczonych nakładów na rzecz nie może być wyższa od wartości samej rzeczy.
To, że te pierwsze nakłady są nakładami na rzecz w rozumieniu art. 226 k.c., jako tzw. nakłady konieczne nie oznacza, że są nimi także w rozumieniu art. 7 ust. 1 i 4 u.p.s.d. Ten ostatni przepis nie posługuje się pojęciem „nakłady konieczne”, lecz określeniem „nakłady na rzecz”. Nie mają one żadnego związku z korzyściami, które uzyskał lub nie samoistny posiadacz rzeczy. W przepisie art. 7 ust. 1 i 4 u.p.s.d. chodzi o nakłady, których celem jest utrzymanie rzeczy w należytym stanie lub zwiększające jej wartość, albowiem to one kształtują podstawę opodatkowania. Dlatego nie jest nakładem w rozumieniu tych przepisów zapłacona przez nabywcę w drodze zasiedzenia kwota z tytułu zawarcia nieformalnej umowy kupna-sprzedaży nieruchomości (wyrok NSA z dnia 23 stycznia 1990 r., SA/Wr 749/89, POP 1993, Nr 1, poz. 21).
Na wszelkie nakłady należy przedstawić jednak rachunki.
Podatek od zasiedzenia