Pracodawca nie opłaca ZUS a zwolnienie lekarskie – co zrobić
Jestem zatrudniona na umowie o pracę na czas nieokreślony od X r. Od marca pracodawca nie odprowadza składek ZUS. Czy w przypadku zwolnienia lekarskiego B ( ciąża) otrzymam zasiłek chorobowy od ZUS ?
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141)
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 982).
Pracodawca nie opłaca ZUS a zwolnienie lekarskie – co zrobić
Na wstępie należy podkreślić, że ieopłacenie składek ZUS przez pracodawcę nie ma wpływu na wypłatę zasiłków – zarówno chorobowych, jak i macierzyńskich. Pracownik, za którego nie są odprowadzane składki, nie zostanie także pozbawiony prawa do emerytury, ponieważ nalicza się ją w oparciu o składki należne, a nie te rzeczywiście wpłacone na konto ZUS, pod warunkiem że płatnik zgłosił pracownika do ubezpieczeń i składa za niego miesięczne raporty do ZUS-u. Zgodnie bowiem z art. 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: „Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1–3, 5, 6 i 9–12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek”.
Dalej należy wskazać, że nieopłacanie składek przez pracodawcę jest sytuacją, w której pracodawca dopuszcza się ciężkiego naruszenia swoich podstawowych obowiązków w stosunku do pracownika. Regulacja ta jest odzwierciedleniem art. 52 § 1 pkt 1 KP, który dotyczy możliwości rozwiązania umowy w trybie dyscyplinarnym przez pracodawcę z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika jego podstawowych obowiązków. Sformułowanie „ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika” ma charakter klauzuli generalnej. Zdaniem SN z art. 55 § 11 KP wynika, że w celu oceny zasadności rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, czy pracodawca naruszył podstawowy obowiązek (obowiązki) wobec pracownika i dopiero pozytywna odpowiedź na to pytanie aktualizuje konieczność rozważenia, czy naruszenie to miało charakter ciężki (wyr. SN z 27.7.2012 r., I PK 53/12, OSNP 2013, Nr 15–16, poz. 173). W piśmiennictwie zauważono, że o możliwości rozwiązania stosunku pracy na gruncie art. 55 § 11 KP w razie ciężkiego naruszenia obowiązku pracodawcy oprócz winy musi wystąpić co najmniej zagrożenie ważnego interesu pracownika (Ł. Pisarczyk, Obowiązek prawidłowej i terminowej, s. 34; zob. również M. Gersdorf, Jeszcze w sprawie konstrukcji, s. 36 i n. Stanowisko to znajduje oparcie w orzecznictwie sądowym 3).
Pracodawca nie opłaca ZUS a zwolnienie lekarskie – co zrobić
Na gruncie art. 55 § 11 KP powstaje pytanie, które obowiązki pracodawcy można uznać za podstawowe. Zgodnie z art. 22 § 1 KP pracodawca jest zobowiązany do „zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”. Z istoty stosunku pracy wynika powinność zapewnienia pracownikowi możliwości efektywnego świadczenia pracy oraz uiszczanie wynagrodzenia. Dla wykładni art. 55 § 11 KP pomocne jest uwypuklenie konkretnej powinności w rozdziale „Podstawowe zasady prawa pracy” (art. 10 KP i n.). Należy wskazać tu obowiązek poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika (art. 111 KP), zasadę równych praw z tytułu jednakowego wypełniania tych samych obowiązków (art. 112 KP), zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu (art. 113 KP), prawo do wypoczynku (art. 14 KP) czy podnoszenie kwalifikacji zawodowych (art. 17 KP). Z pewnością istotne są powinności z zakresu BHP (art. 15 KP), które wprost zostały określone jako „podstawowe” (tytuł rozdziału I w dziale dziesiątym, art. 207–2093 KP). Za podstawowy obowiązek należy uznać zapobieganie mobbingowi, co jest jednak przedmiotem odrębnej regulacji oraz roszczeń pracowniczych (art. 943 KP). Należy również uwzględnić art. 94 KP, choć część powinności w nim uwzględnionych ma charakter organizacyjny. Wydaje się, że podstawowy charakter ma obowiązek zapewnienia BHP (art. 94 pkt 4 KP), terminowej i prawidłowej wypłaty wynagrodzenia (art. 94 pkt 5 KP) oraz wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego (art. 94 pkt 10 KP). Konkretne obowiązki pracodawcy mogą również wynikać z układu zbiorowego, umowy o pracę albo innych przepisów prawa. Jak przyjęto obowiązkiem podstawowym jest również uiszczanie składek z ubezpieczenia społecznego.
Pracodawca nie opłaca ZUS a zwolnienie lekarskie – co zrobić
Wszczęte postępowanie wyjaśniające powinno zostać zakończone przez ZUS w okresie 3 miesięcy, a jeżeli sprawa jest wyjątkowo skompilowana – wyjaśnienie nie powinno zająć więcej niż 6 miesięcy liczonych od momentu złożenia przez ubezpieczonego wniosku.
Jeżeli w wyniku postępowania wyjaśniającego okaże się, że płatnik – pracodawca nie odprowadzał składek, lub odprowadzał je w zaniżonej wysokości – ZUS wezwie płatnika do uregulowania długu wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, w art. 23 informuje bowiem, że za niezapłacone w terminie składki na płatniku ciąży obowiązek opłacenia należnych odsetek za zwłokę obliczonych na zasadach i w wysokości określonej w Ordynacji podatkowej.
Warto również zauważyć, że w podobnej sytuacji możliwe jest również nałożenie na płatnika dodatkowej opłaty w wysokości do 100% nieopłaconych składek (art. 24 ustawy o zus). Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata, czyli „należności z tytułu składek”, nieopłacone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej. Jeżeli więc płatnik składek nadal będzie się ociągał z należnymi wpłatami, ZUS ma prawnie zagwarantowane możliwości ściągnięcia długu.
Pracodawca nie opłaca ZUS a zwolnienie lekarskie – co zrobić
Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link