Opublikowano

Śmierć współwłaściciela nieruchomości a służebność

służebność drogi koniecznej

Służebność drogi koniecznej

Stan faktyczny: Dzień dobry. Mój problem wygląda następująco: mam ustanowioną służebność drogi koniecznej przechodu i przejazdu, ale nie mam służebności mediów. Media mam doprowadzone do działki dzięki życzliwości sąsiadów działki obciążonej służebnością, z którymi jestem spokrewniona. Teraz chciałabym, aby ta służebność mediów została udokumentowana notarialnie. Problem w tym, że właścicieli działki obciążonej służebnością było dwóch i każdemu przysługiwała 1/2, niestety jeden ze współwłaścicieli zmarł (bezdzietny kawaler, nadmienię, iż jego rodzeństwo również nie żyje, oprócz jednej siostry z którą tworzył współwłasność działki obciążonej służebnością, oraz są dzieci po rodzeństwie)nie zapisując swojej części nikomu. Moje pytanie brzmi, czy w tym przypadku żyjący współwłaściel może notarialnie dać mi służebność na przeprowadzenie, naprawę mediów?

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)

Każdy zmarły ma swoich spadkobierców, którzy w chwili śmierci nabywają spadek po nim.

Dziedziczą osoby wskazane przez zmarłego w testamencie, a jeżeli zmarły nie pozostawił testamentu to osoby wskazane w przepisach prawa, a konkretnie w Kodeksie cywilnym.

 

Jeżeli nie ma rodziny, która wchodzi w grę jako spadkobiercy ustawowi – małżonka, dzieci, dalszych zstępnych (wnuki, prawnuki, itd.), rodziców, rodzeństwa, zstępnych rodzeństwa, dziadków, zstępnych dziadków, w pewnych wypadkach pasierbów to spadek nabywa gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy ewentualnie Skarb Państwa (kiedy spadkodawca nie miał miejsca zamieszkania lub nie da się go ustalić).

Zgodnie z art. 295 Kodeksu cywilnego jeżeli służebność gruntowa utraciła znaczenie dla nieruchomości władającej wszelkie znaczenie właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia. W przypadku służebności drogi koniecznej z pewnością okolicznością do uznania, że straciła ona znaczenie dla nieruchomości władającej jest uzyskanie przez tą nieruchomość dostępu do drogi publicznej.

Służebność gruntowa wygasa z przyczyn wskazanych w przepisach ogólnych dla ograniczonych praw rzeczowych, czyli w wyniku zrzeczenia się przez właściciela nieruchomości władnącej (art. 246 Kc), nabycia własności nieruchomości obciążonej przez właściciela nieruchomości władnącej oraz nabycia własności nieruchomości władnącej przez właściciela nieruchomości obciążonej (art. 247 Kc), a także w wyniku zdarzeń specyficznych dla służebności: zniesienia (art. 294 i 295 Kc), niewykonywania przez 10 lat (art. 293 Kc) oraz w przypadku zwolnienia od służebności części nieruchomości obciążonej powstałych w wyniku jej podziału (art. 290 § 2 Kc). W przypadku służebności gruntowej obciążającej użytkowanie wieczyste szczególnym zdarzeniem skutkującym wygaśnięciem służebności gruntowej jest wygaśnięcie użytkowania wieczystego, z którym związana jest ta służebność (art. 241 Kc).

Służebność gruntowa jest przypisana do nieruchomości, a nie do jej właściciela. Zgodnie z art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć (nieruchomość a nie jej właściciela) na rzecz właściciela (każdego) innej nieruchomości prawem, którego treść polega na tym, że właściciel nieruchomości 

władającej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej. Służebności gruntowe obciążają oznaczoną nieruchomość bez względu na późniejsze zmiany własnościowe. Są skuteczne wobec każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej. Niezależnie, czy zmiana właściciela następuje na podstawie sprzedaży nieruchomości, jej darowizny czy dziedziczenia.

Ten stan prawny jest stały. Istnieje ograniczona możliwość zmiany treści służebności lub jej zniesienia za wynagrodzeniem. Służebność może też wygasnąć, jeśli nie jest wykorzystywana przez 10 lat, przy czym okoliczność ta musi zostać stwierdzona przez sąd.

Tak więc w chwili obecnej jedynym właścicielem działki jest siostra zmarłego.

W doktrynie kwestionuje się możliwość zawierania umów o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ze skutkiem rozporządzającym, a tym samym także możliwość ustanawiania ograniczonych praw rzeczowych na podstawie umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej. Należy jednak stwierdzić, że nie ma przeszkód, aby służebność gruntowa została ustanowiona w umowie obejmującej zastrzeżenie o jej ustanowieniu na rzecz osoby trzeciej względem stron tej umowy pod warunkiem zawieszającym, że osoba trzecia złoży oświadczenie woli którejkolwiek ze stron, że zamierza z zastrzeżenia skorzystać.

Uprawnienie do ustanowienia służebności gruntowej składa się na jeden z podstawowych elementów prawa własności – uprawnienie do rozporządzania (ius disponendi). W związku z tym do ustanowienia służebności gruntowej obciążającej nieruchomość uprawniony jest jedynie właściciel nieruchomości obciążanej. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego również użytkowanie wieczyste może być obciążone służebnością gruntową. Przyjmuje się jednak, że użytkownik wieczysty nie ma legitymacji w sprawie o ustanowienie służebności obciążającej nieruchomość. Oznacza to, że użytkownikowi wieczystemu przysługuje prawo do obciążenia służebnościami użytkowania wieczystego.

W związku z powyższym, siostra zmarłego może ustanowić służebność na Pani rzecz w akcie notarialnym.