Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
Stan faktyczny: Jestem architektem wnętrz i wykonałam projekt wnętrz dla moich klientów. W jego skład weszły wizualizacje i zestawienie materiałowe. Inwestorzy mieli już kupione panele podłogowe, których ja nie widziałam i dostałam tylko ich nazwę. Mówili, że są podobne do schodów, schody widziałam i były X. Na wizualizacjach zrobiłam więc płytę X. Jednakże w zestawieniu wyposażenia dobrałam im płytę meblową X. Dodatkowo napisałam, że jest to propozycja. Jednakże teraz po zamontowaniu mebli Inwestorzy wysłała zdjęcia, że płyta meblową ma całkiem inny kolor niż panele podłogowe, mimo, że X. Twierdzą, że ja powinnam pokryć koszty wymiany płyty, mimo, że w stolarz posiadał zarówno wizualizacje jak i zestawieni i nie zgłosił uwag, że wyglądają inaczej. Dodatkowo Inwestorzy również mieli kilka miesięcy na zapoznanie się z zestawieniem materiałowym. Usługa była wykonywana bez umowy i bez faktury. Pieniądze za projekt były przekazane do ręki. Czy Inwestorzy mogą ode mnie zadać zwrotu całościowego kosztów wymiany płyty meblowej? Jak to wygląda prawnie bez umowy i faktury?
Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. (Prawo budowlane Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414)
Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
Na wstępie wskazuję, że zawarli Państwo umowę ustną. Umowa ustna jest umową wiążącą.
Umowa z architektem podlega przepisom kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi w Polsce obowiązuje swoboda zawierania umów. Taka umowa może więc tak naprawdę mieć dowolną formę i zawierać dowolne zapisy, o ile mieszczą się one w granicach obowiązujących przepisów prawa.
Kodeks cywilny daje możliwość zawierania umów w różnej formie. Może to być forma pisemna, ale dopuszczalna jest również forma ustna czy elektroniczna. Problematykę tę precyzują artykuły 73-81 Kc.
Ważna w tej kwestii jest też obowiązująca w polskim prawie zasada tzw. swobody umów. Reguluje ją art. 3531 Kc. Zgodnie z nią, strony umowy mogą ułożyć stosunek prawny w sposób dowolny, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Obowiązywanie tej zasady powoduje, że umowy w naszym kraju co do zasady mogą być zawierane w formie dowolnej.
Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
Umowa jest dla stron wiążąca niezależnie od formy, w której została zawarta. Istnieją oczywiście wyjątki od tej zasady, np: przeniesienie własności nieruchomości zawsze będzie wymagało bardzo rygorystycznej formy aktu notarialnego. Są też umowy np: leasingu czy poręczenia, na które ustawodawca nałożył wymóg zachowania formy pisemnej. Zasadniczo, pomijając przykładowe wyjątki, strony mogą zawrzeć umowę w wybranej przez siebie formie.
Natomiast w Pani przypadku kluczowe jest to, że jeżeli miałaby Pani odpowiadać za wykonywanie prac, inwestor powinien był sporządzić umowę pisemną i ustalić, że do zakresu obowiązków należy również wykonywanie nadzoru autorskiego.
W tym miejscu warto wspomnieć, iż przy umowach o prace projektowe zawartych między przedsiębiorcami inwestor traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał projektu w czasie i w sposób przyjęty w branży i nie zawiadomił niezwłocznie projektanta o wadzie, a w przypadku, gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił projektanta niezwłocznie po jej stwierdzeniu. Aby pociągnąć projektanta do odpowiedzialności za wady obiektu budowlanego należy wykazać, że wady projektu rzeczywiście wystąpiły, jak też należy udowodnić ich związek z realną wadą obiektu budowlanego.
Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
Zgodnie z art. 20 ust. 1 Prawa budowlanego do podstawowych obowiązków projektanta należy m.in. sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem oraz uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego. Obowiązki związane z nadzorem autorskim projektanta muszą być wykonywane przez cały okres trwania robót budowlanych, czyli de facto do momentu zgłoszenia ich zakończenia we właściwym organie nadzoru budowlanego.
Projektant jako autor projektu budowlanego ma obowiązek w określonych sytuacjach sprawować (wykonywać czynności) nadzór autorski.
Odbywa się to, według ustawodawcy, na żądanie inwestora, z tym że wówczas takie obowiązki (tj. z zakresu nadzoru autorskiego) powinny być określone w umowie zawartej przez inwestora z projektantem. Odpowiednio sformułowana treść umowy jest zarazem wyrazem tzw. żądania inwestora. Powinna być ona zapisana jednoznacznie, gdyż wszelkie wątpliwości dotyczące tego, jakie było żądanie inwestora, a w istocie zlecenie projektantowi objęcia przez niego określonych w umowie obowiązków, podlegałyby ewentualnemu rozstrzygnięciu sądu powszechnego. Ma to bardzo istotne znaczenie dla procesu budowlanego w kwestii, jaką jest sprawowanie przez projektanta nadzoru autorskiego, a w szczególności wiążącej się z tym odpowiedzialności, głównie wynikającej z Prawa budowlanego jako prawa publicznego. Nie można dopuścić do tego, aby problematyka sprawowania nadzoru autorskiego nie była w sposób klarowny określona w umowie.
Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
Jeżeli we wskazanym przypadku prawa autorskie do sporządzonego przez projektanta projektu przechodzą na inwestora, to ma on prawo bez zgody projektanta – autora projektu – zlecić sprawowanie nadzoru autorskiego innemu projektantowi.
Umowa o sprawowanie nadzoru autorskiego w przypadku, gdy decyzja o ustanowieniu tego nadzoru leży wyłącznie w rękach inwestora, może być zawarta razem ze zleceniem sporządzenia projektu, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę i po nim, a także w toku wykonywania robót budowlanych, przed zakończeniem faktycznym i prawnym budowy. Wypada w tym miejscu wskazać, że stosownie do postanowienia art. 60 ust. 5 u.p.a.p.p. uregulowanie zawarte w art. 60 ust. 1–4 u.p.a.p.p., tj. dotyczące prawa twórcy do nadzoru autorskiego w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie znajduje zastosowania do nadzoru w kwestii utworów architektonicznych i architektoniczno-urbanistycznych. Innymi słowy, w zakresie nadzoru autorskiego dotyczącego utworów architektonicznych i architektoniczno-urbanistycznych, jak też urbanistycznych, przepisy Prawa budowlanego stanowią lex specialis w stosunku do postanowień prawa autorskiego.
Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
Obowiązek zlecenia projektantowi przez inwestora sprawowania nadzoru autorskiego może w określonych, przewidzianych ustawą sytuacjach być nałożony decyzją administracyjną o pozwoleniu na budowę (art. 19 p.bud.). Jednak i w tym przypadku, gdy decyzja o pozwoleniu na budowę nakładająca na inwestora obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego, które to postanowienie decyzji stanowił wyraz „żądania” właściwego organu w rozumieniu poprzednio obowiązującego art. 20 ust. 1 pkt 4 (uchylonego nowelą z 13.02.2020 r.), stanie się ostateczna, inwestor będzie zobligowany do zawarcia umowy wiążącej go z projektantem w takim zakresie, aby z umowy tej wynikało zlecenie projektantowi sprawowania nadzoru autorskiego.
Ustawodawca określa, na czym ma polegać sprawowanie przez projektanta nadzoru autorskiego. Projektant ma przede wszystkim za zadanie zadbać o to, aby roboty budowlane były realizowane zgodnie z projektem. To on stwierdza zgodność realizacji robót budowlanych będących w toku. W zależności od ustalonego stanu faktycznego i potrzeb wynikających z określonej sytuacji może zaistnieć potrzeba uczynienia odpowiedniego zapisu w dzienniku budowy, względnie wydania stosownego zaświadczenia albo też dokonania wpisu z żądaniem wstrzymania wykonywania robót realizowanych niezgodnie z projektem (art. 21 p.bud.). Wpis w dzienniku budowy jest rejestracją przebiegu procesu budowlanego. Zaświadczenie wydaje się natomiast w razie zaistnienia określonych potrzeb. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o zaświadczeniach nie znajdują tu zastosowania, ponieważ wydający je na podstawie omawianego przepisu nie jest podmiotem publicznym, lecz prywatnym. Organami architektoniczno-budowlanymi są starosta, wojewoda i Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego. Od 1.01.2017 r. ustawodawca na mocy noweli z 16.12.2016 r. uznał za zbędne ujęcie definicji legalnej właściwego organu, wskazując w odpowiednich przepisach, że właściwym organem jest organ architektoniczno-budowlany. Tak właśnie postąpił ustawodawca w niniejszym przypadku.
Jaką odpowiedzialność ponosi architekt?
W świetle powyższego, należy wskazywać że inwestor nie zobowiązał Pani do nadzoru autorskiego projektu, więc nie miała Pani możliwości weryfikacji prawidłowości wykonywania prac.
Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link
Z poważaniem,
prawnikonline24.pl