Opublikowano

Zwolnienie z opłat DPS

Zwolnienie z opłat DPS

Zwolnienie z opłat DPS

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.2017.1769 j.t.)
  2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59)

I. ALIMENTACJA

W przedmiotowej sytuacji należy odróżnić obowiązek dopłaty do kosztów pobytu brata w DPS od ewentualnej możliwości dochodzenia przez brata lub MOPS od matki alimentów na jej utrzymanie.

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny), obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. W orzecznictwie przyjmuje się, iż niedostatek ma miejsce wtedy, gdy „uprawniony nie może w pełni własnymi siłami i z własnych środków, zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb” (por. teza III uchwały SN z dnia 16 grudnia 1987 r. w sprawach alimentacyjnych). Według J. Gwiazdomorskiego ( System…, s. 1015) „w niedostatku znajduje się osoba, która nie jest w stanie uzyskiwać środków swego utrzymania, tzn. środków zaspokajania swoich potrzeb samodzielnie czy własnymi siłami”.

Zwolnienie z opłat DPS

Mając na uwadze powyższe, w mojej ocenie, po stronie matki (przynajmniej do czasu utrzymania zatrudnienia) występują możliwości majątkowo-zarobkowe, które uzasadniają choćby częściowe wsparcie Pana brata. W literaturze prezentowany jest słuszny pogląd, w myśl którego wysokość obciążenia alimentacyjnego powinna być określona na takim poziomie, aby nie prowadziła do niedostatku samego obciążonego (tak J. Pietrzykowski, w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, s. 636 oraz powołani tam autorzy: S. Szer i J. Winiarz). Nie ma przy tym znaczenia, jakiej wysokości świadczenia otrzymuje brak. Istotny z punktu widzenia Państwa interesu jest także przepis art. 144(1) K.r.o., zgodnie z którym „zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka”. Innymi słowy, jeżeli matka straci pracę i będzie mieć problemy finansowe bądź też będzie potrzebować znacznych środków np. na leczenie, może  wskazywać niedostatek, a nadto na treść art. 144[1] K.r.o.

W mojej ocenie, mając na uwadze przedstawiony przez Pana stan faktyczny, są duże szanse na tom aby matka uchyliła się od obowiązku alimentacyjnego – należy jednak do MOPS przesłać odpowiednią odpowiedź wskazując, że pełnoletni syn nie podejmuje zatrudnienia z własnego wyboru, matka jest w ciężkiej sytuacji z uwagi na utrzymywanie innych dzieci i zagrożenie pracy z powodu COVID-19. Zapłata na rzecz syna będzie zatem sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. 

Zwolnienie z opłat DPS

II. DPS

Przechodząc do kwestii drugiej, tj. dopłaty za pobyt brata w DPS-ie, wskazać należy, że zgodnie z art. 61 ww. ustawy – obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,

2) małżonek, zstępni przed wstępnymi,

3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej

– przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

1) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;

2) małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:

a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,

b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;

3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2.

2a. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej mogą wnosić osoby niewymienione w ust. 2.

2b. W przypadku, o którym mowa w ust. 2a, gmina wnosi opłatę w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2a.

2c. W przypadku, o którym mowa w ust. 2a, art. 103 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

3. W przypadku niewywiązywania się osób, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 2 i 2a, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków.

4. Dochód mieszkańca domu podejmującego pracę ze wskazań terapeutyczno-rehabilitacyjnych lub uczestniczącego w warsztatach terapii zajęciowej, stanowiący podstawę naliczania opłaty, zmniejsza się o 50% kwoty otrzymywanej z tytułu wynagrodzenia za tę pracę lub o kwotę odpowiadającą wysokości kieszonkowego wypłacanego z tytułu uczestnictwa w tych warsztatach.

Zwolnienie z opłat DPS

Mieszkaniec domu wnosi opłatę do kasy domu lub na jego rachunek bankowy. Za jego zgodą opłata może być potrącana z emerytury lub renty mieszkańca domu – przez właściwy organ emerytalno-rentowy, zgodnie z odrębnymi przepisami lub z zasiłku stałego mieszkańca domu – przez ośrodek pomocy społecznej dokonujący wypłaty świadczenia; opłatę za pobyt ośrodek pomocy społecznej przekazuje na rachunek bankowy domu pomocy społecznej.

Zgodnie z przepisami, prócz samego mieszkańca i gminy (jako ostatniego zobowiązanego), koszty pobytu w DPS mogą ponosić także małżonek, zstępni przed wstępnymi. Nie ma mowy o rodzeństwie.

siostry.

Ustalenie wysokości opłaty ponoszonej przez konkretnego mieszkańca gminy skierowanego do domu pomocy społecznej leży w gestii kierownika OPS i ustala ją w ramach swobodnego uznania w granicach w zakresie od 0 do 70% posiadanego dochodu – przykładowo dla osoby posiadającej dochód w wysokości 1000 zł z tytułu otrzymywanej emerytury, kierownik OPS może ustalić opłatę w granicach między 0 zł a 700 zł (1000 zł x 70%). Należy przy tym zaznaczyć, iż przepisy nakładają na mieszkańca obowiązek ponoszenia odpłatności do wysokości 70% posiadanego dochodu (zdefiniowane w art. 8 ustawy o pomocy społecznej).

Jeżeli pensjonariusz nie jest w stanie sam ponieść całej opłaty, to cały lub częściowy koszt pobytu w domu pokrywają: małżonek, zstępni i w ostatniej kolejności wstępni, pod warunkiem spełnienia kryteriów dochodowych. Kierownik ośrodka pomocy społecznej ustala w drodze umowy z małżonkiem, zstępnymi przed wstępnymi mieszkańca domu wysokość wnoszonej przez nich opłaty za pobyt tego mieszkańca w domu pomocy społecznej, biorąc pod uwagę wysokość dochodów i możliwości, przy czym opłata ta nie powinna być zwiększana w przypadku, gdy jedna z osób jest zwalniana z odpłatności z mocy prawa lub z powodów, o których mowa w art. 64 ustawy o pomocy społecznej (niżej wymienione). Dla ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin pracownik socjalny przeprowadza stosowny wywiad. Osoby (małżonek, zstępni przed wstępnymi, inne osoby) wnoszą opłatę ustaloną w umowie zawartej z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej do kasy lub na rachunek bankowy gminy, z której mieszkaniec domu został skierowany. Opłatę tę gmina wraz ze swoją opłatą przekazuje na rachunek bankowy domu pomocy społecznej.

Zwolnienie z opłat DPS

Natomiast w przypadku niewywiązania się osób, o których mowa wyżej, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej – opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków. Według ustawy należności z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej z tytułu opłat określonych przepisami ustawy o pomocy społecznej oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Należy zaznaczyć, że opłaty nie dzieli się po równo na wszystkich zobowiązanych, a obciąża ich się w kolejności.

Ponadto, jeżeli członek rodziny, mimo posiadanych możliwości, uchyla się od tego obowiązku, istnieje możliwość, aby DPS w imieniu mieszkańca wystąpił do sądu z wnioskiem o alimenty. Należy jednak podkreślić, że działania tego typu podejmowane są rzadko i w trakcie postępowania bada się przede wszystkim sytuację rodzinną, majątkową oraz relacje z osobą uprawnioną do alimentów. Następnie sąd bada sytuację osoby uprawnionej i zobowiązanej, i w konsekwencji wydaje stosowne orzeczenie.

 Pana mama zwolni się z tego obowiązku całkowicie w szczególności, jeżeli:

  • wnosi opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce,
  • występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych,
  • małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia,
  • osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.

Zwolnienie z opłat DPS

Wyrokiem z dnia 26 września 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (II SA/Ol 523/17, LEX nr 2371173) stwierdził, że „decyzja na podstawie art. 64 u.p.s. ma charakter uznaniowy, a w związku z tym organ nie jest ustawowo zobowiązany do przyznania zwolnienia. Natomiast w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności związanych z sytuacją osoby zobowiązanej do ponoszenia opłaty (przykładowo wymienionych we wskazanym przepisie) dokonuje oceny tych okoliczności zgodnie z wymaganiami art. 7 k.p.a., tzn. mając na względzie nie tylko słuszny interes strony wnioskującej o zwolnienie, ale także interes społeczny. Wydanie decyzji uznaniowej winno być poprzedzone przeprowadzeniem stosownego postępowania wyjaśniającego, a decyzję rozstrzygającą o wniosku o przyznanie zwolnienia organ winien uzasadnić w sposób pozwalający prześledzić tok rozumowania organu i poznać kryteria podjęcia danej decyzji”.

Zmiana sytuacji dochodowej lub osobistej strony obliguje dps do zmiany lub uchylenia decyzji bez zgody strony. Jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie nie wydaje się decyzji o zmianie lub uchyleniu decyzji.

Zmiana dochodu w okresie ponoszenia odpłatności za świadczenie niepieniężne nie wpływa na wysokość tej odpłatności, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

W świetle powyższego, drugie pismo należy przesłać do dps, który kieruje roszczenia wobec matki. 

Jednocześnie informujemy, że serwis prawnikonline24 świadczy pomoc w sporządzaniu pism jak w opinii. Prosimy o wiadomość jeżeli będą Państwo zainteresowani naszym wsparciem.

Zwolnienie z opłat DPS