Dywidenda dla członków spółdzielni – zasady wypłacania
Stan faktyczny: Jesteśmy spółdzielnia handlowo -usługową . Członkami są osoby fizyczne. Mamy lokaty bankowe. Od 08-08-2020 bank Pekao SA wstrzymał zakładanie nowych lokat a pieniądze z lokat przelał na rachunek bieżący spółdzielni. Pytanie brzmi czy z tych pieniędzy ze zlikwidowanych lokat Spółdzielnia może wypłacić dywidendy dla członków Spółdzielni.
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
Dz. U. 1982 Nr 30 poz. 210 Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze
Dywidenda dla członków spółdzielni – zasady wypłacania
Zgodnie z art. 75 Prawa spółdzielczego:
Zysk spółdzielni, po pomniejszeniu o podatek dochodowy i inne obciążenia obowiązkowe wynikające z odrębnych przepisów ustawowych, stanowi nadwyżkę bilansową.
Natomiast zgodnie z art. 77:
§ 1. Część nadwyżki bilansowej pozostałej po dokonaniu odpisu, o którym mowa w art. 76 (Nadwyżka bilansowa podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. Co najmniej 5% nadwyżki przeznacza się na zwiększenie funduszu zasobowego, jeżeli fundusz ten nie osiąga wysokości wniesionych udziałów obowiązkowych), przeznacza się na cele określone w uchwale walnego zgromadzenia.
§ 2. Zasady podziału nadwyżki bilansowej między członków spółdzielni określa statut.
§ 3. Jeżeli zadeklarowane przez członka udziały nie zostały w pełni wniesione, kwoty przypadające członkowi z tytułu podziału nadwyżki bilansowej zalicza się na poczet jego niepełnych udziałów.
§ 4. Jeżeli podział części nadwyżki bilansowej między członków ma nastąpić w formie oprocentowania udziałów, w podziale tym uwzględnia się byłych członków (ich spadkobierców), którym przysługują roszczenia o wypłatę udziałów.
Dywidenda dla członków spółdzielni – zasady wypłacania
W związku z powyższym, mogą Państwo wypłacić dywidendę ale w pierwszej kolejności należy podjąć uchwałę wspólników na walnym zgromadzeniu zwołanym przez zarząd. Kwestię te należy również sprawdzić z Państwa statutem.
Statut spółdzielni może określać sposób podziału nadwyżki bilansowej (zysku). Statut może w tym względzie zakreślać, że określony procent nadwyżki musi być przeznaczony na konkretny cel.
W piśmiennictwie wskazuje się, że walne zgromadzenie, dysponując nadwyżką bilansową na określone przez siebie cele, jest związane celem spółdzielni. Nie można zapominać, że zgodnie z art. 1 Prawa spółdzielczego istotą i celem spółdzielni jest prowadzenie działalności gospodarczej w interesie swoich członków.
Dywidenda dla członków spółdzielni – zasady wypłacania
Zasady podziału nadwyżki bilansowej między członków spółdzielni stanowią materię statutową i z tego względu powinny być szczegółowo unormowane w statucie.
Tym samym podział nadwyżki bilansowej może przybrać postać wypłaty, której wysokość można ustalić na podstawie takich kryteriów, jak wielkość wniesionych udziałów, wynagrodzenie za pracę uzyskane w danym roku – charakterystyczne dla spółdzielni pracy, czy też wielkość dokonywanych zakupów lub transakcji dokonywanych ze spółdzielnią – charakterystyczne dla spółdzielni produkcyjnych.
Odpowiednio wypłata na rzecz członków spółdzielni może zostać ustalona na zasadzie oprocentowania udziałów uiszczonych przez członków spółdzielni, przy czym zgodnie z regułą art. 77 § 2 Prawa spółdzielczego tego rodzaju sposób ustalenia wypłaty na rzecz członków spółdzielni powinien być przewidziany w statucie.
W kontekście art. 77 Prawa spółdzielczego należy zwrócić uwagę, że żadna norma prawa spółdzielczego nie kreuje abstrakcyjnego prawa członka spółdzielni do udziału w nadwyżce bilansowej. Prawo podmiotowe do udziału w nadwyżce bilansowej aktualizuje się dopiero z chwilą powzięcia przez walne zgromadzenie uchwały o podziale nadwyżki bilansowej. Przed powzięciem takiej uchwały członek spółdzielni nie może się w żaden sposób domagać wypłaty udziału w nadwyżce bilansowej.
Należy zaznaczyć, że prawo podmiotowe do udziału w nadwyżce bilansowej powstaje dopiero wraz z powzięciem odpowiedniej uchwały przez walne zgromadzenie. Wtedy powstaje po stronie członka spółdzielni odpowiednie roszczenie, a po stronie spółdzielni skorelowany z roszczeniem obowiązek zadośćuczynienia roszczeniu.
Dywidenda dla członków spółdzielni – zasady wypłacania
Ustawowe i statutowe zasady dotyczące podziału zysku spółdzielni pozostają w ścisłym związku z celem danej spółdzielni, który może być – stosownie do poczynionych wyżej ustaleń – zarobkowy lub może mieć na celu bezpośrednie, gospodarcze wsparcie prowadzonej przez członka działalności gospodarczej lub jego gospodarstwa domowego przez dostarczanie mu lub odbieranie od niego usług bądź produktów. Te dwa różne cele, a tym samym modele funkcjonowania spółdzielni wywierają wpływ na odmienne zasady, według których będzie następować podział nadwyżki bilansowej w spółdzielni. W przypadku spółdzielni realizujących pierwszy ze wspomnianych celów, zasady podziału zysku, zwłaszcza wśród członków, są zbliżone do występujących w spółkach handlowych, a prawo członka jest wówczas bardzo często najważniejszym uprawnieniem majątkowym. Cele spółdzielni niezarobkowych wymuszają inne zasady podziału zysku wśród członków, przy czym w niektórych takich spółdzielniach (spółdzielni mieszkaniowej – art. 5 ust. 2 SpMieszkU i spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej – art. 3 SpKasyU) istnieje całkowity zakaz podziału nadwyżki bilansowej (przychodów) wśród członków, co w przypadku kas jest stanowczo zbyt restrykcyjnym rozwiązaniem.
Tak, więc podział nadwyżki bilansowej następuje w oparciu o uchwałę walnego zgromadzenia, które swobodnie nią dysponuje, jednak z wyłączeniem tej części, która podlega obligatoryjnemu odpisowi na rzecz funduszu zasobowego (art. 76 Prawa spółdzielczego). Nie ma więc współcześnie przeszkód, aby nadwyżkę bilansową przeznaczyć w całości do podziału pomiędzy członków stosownie do wartości udziałów wniesionych. W praktyce najczęściej część nadwyżki bilansowej podlega podziałowi pomiędzy członkami stosownie do takiego kryterium, a w pozostałej części jest przeznaczana na specjalnie w tym celu stworzony fundusz zasobowy lub rezerwowy (art. 78 § 2 Prawa spółdzielczego). Cele i treść uchwały o podziale zysku muszą być zgodne z zasadami podziału zysku określonymi w statucie (art. 5 § 1 pkt 8, art. 77 § 2 Prawa spółdzielczego). W przeciwnym razie jest ona sprzeczna ze statutem, a w konsekwencji dotknięta sankcją nieważności względnej (art. 42 § 3–9 Prawa spółdzielczego).
Dywidenda dla członków spółdzielni – zasady wypłacania
Spółdzielnia ma zasadniczo swobodę w ustaleniu zasad i celów podziału nadwyżki bilansowej. Swoboda jest ukierunkowana przez ustawowy lub statutowy cel spółdzielni, w szczególności zaś przez to, czy jej działalność polega na bezpośrednim wsparciu indywidualnego przedsiębiorstwa prowadzonego przez członka lub wykonywanego przez niego zawodu bądź jego gospodarstwa domowego. W zależności od tego zasady podziału nadwyżki bilansowej ze statutu oraz zgodna z nimi lub stanowiąca ich rozwinięcie uchwała walnego zgromadzenia w tym samym przedmiocie mogą się opierać na różnych kryteriach, w szczególności nacechowanych spółdzielczą specyfiką, np. wartości obrotów między członkiem i spółdzielnią, długości stażu członkowskiego, czyli czasu pozostawania członka w takim charakterze w spółdzielni, stażu udziałowego, tj. czasu, przez który członek pozostawił udziały w spółdzielni, czy kryteriów bliższych spółkom kapitałowym, tj. wartości udziałów wniesionych przez członków
Podsumowując – mogą Państwo wypłacić dywidendę (z potrąceniem kwoty na fundusz zasobowy) po zwołaniu WZ przez zarząd i podjęciu stosownej uchwały. Oczywiście należy kwestie te zweryfikować jeszcze z Państwa statutem.
Jednocześnie informujemy, że serwis prawnikonline24 świadczy pomoc w sporządzaniu zwołań WZ oraz uchwał WZ. Prosimy o wiadomość jeżeli będzie Pani zainteresowana naszym wsparciem.
Dywidenda dla członków spółdzielni – zasady wypłacania