Obowiązek zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych
Stan faktyczny: Pracuję w firmie od marca 2015r., jest to duży zakład produkcyjny X podlegający pod korporację Y. Pracuję aktualnie jako Z, lecz nie podoba mi się atmosfera i praca tam, chcę odejść. Podpisałem z firmą umowę na początku kształcenia, którą udostępniam Państwu w załączniku.
Zgodnie z umową, jeżeli odejdę zbyt szybko (przed okresem 3 lat) to będę musiał zapłacić firmie część pieniędzy, za które opłacili mi studia.
Następnie, zgodnie z umową, za dzień ukończenia studiów uznaje się dzień napisania pracy dyplomowej, co w rzeczywistości nie jest jednoznaczne z ukończeniem studiów i otrzymaniem tytułu inżyniera, ponieważ dalej czekam na egzamin inżynierski, który został przełożony na X (termin był Y, lecz ze względu na koronowirusa został przełożony). Pracę dyplomową napisałem i zdałem dnia Z, praca została przyjęta i pozytywnie oceniona.
Teraz pytania.
1. Czy miesiące przepracowane od napisania pracy inżynierskiej liczą się razem z okresem wypowiedzenia? Aktualnie okres wypowiedzenia w moim przypadku to 3 miesiące.
2. Czy dzień ukończenia studiów to dzień napisania pracy? Pomimo, że nie oznacza to ukończenia studiów, lecz wg. umowy już tak.
3. Czy jeżeli złoże wypowiedzenie powiedzmy X to będę musiał zapłacić firmie X całej kwoty za studia)?
Przedłożone dokumenty: umowa
Akty prawne:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
Obowiązek zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych
Przepisy Kodeksu pracy zdefiniowały pojęcie „podnoszenie kwalifikacji zawodowych”. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych oznacza zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą (art. 1031 § 1 Kodeksu pracy. Takie rozumienie podnoszenia kwalifikacji zawodowych współgra z innymi przepisami Kodeksu pracy, zgodnie z którymi kwalifikacje zawodowe pracowników wymagane do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku są ustalane w przepisach wewnątrzzakładowych (np. w układzie zbiorowym pracy) lub w przepisach szczególnych. Przepisy te wskazują zatem, jakich kwalifikacji pracodawca może oczekiwać od pracowników przy wykonywaniu pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku (art. 102 k.p.). Zatem przepisy Kodeksu pracy dotyczą przede wszystkim podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach pracy aktualnie wykonywanej przez pracownika, ale również będą mogły mieć zastosowanie w przypadku, gdy planowany jest awans pracownika lub też pracodawca zamierza zaproponować mu inne warunki pracy, np. pracę na innym stanowisku, ze względu na zmianę profilu działalności firmy.
Obowiązek zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych
Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą przysługują z mocy prawa: – płatne zwolnienie z całości lub części dnia pracy oraz ‑ płatny urlop szkoleniowy. Wymiar i zasady przyznawania w/w świadczeń są takie same, bez względu na to, czy podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika odbywa się z inicjatywy pracodawcy, czy za zgodą pracodawcy. Zwolnienie z całości lub części dnia pracy Takie zwolnienie przysługuje pracownikowi na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania (art. 1031 § 2 pkt 2 k.p.).
Pracodawca może się zdecydować na przyznanie pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowych świadczeń, m.in. pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie itd. Nie są to jednak świadczenia obowiązkowe i zależą od wyłącznej woli pracodawcy. Takie dodatkowe dofinansowanie nauki pracownika może mieć swoje konsekwencje w przypadku:
niepodejmowania podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika albo przerwania podnoszenia tych kwalifikacji,
rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po ich ukończeniu, w terminie, w którym pracownik zobowiązał się do pozostawania w zatrudnieniu – nie dłużej niż 3 lata, rozwiązania przez pracownika stosunku pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn mobbingu, rozwiązania przez pracownika stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy lub z powodu mobbingu, mimo że takie przyczyny nie wystąpiły.
Obowiązek zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych
W przypadku każdego, zakończonego procesu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w związku z którym pracodawca przyznał pracownikowi dodatkowe świadczenia, umowa szkoleniowa może przewidywać „okres odpracowania” nie dłuższy niż 3 lata (art. 1035 pkt 2 k.p.).
„Okres odpracowania” nie może rozpocząć się wcześniej, niż po zakończeniu konkretnego procesu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. W konkretnej sytuacji – gdy pracownik uczestniczy w kolejnych formach podnoszenia kwalifikacji zawodowych – „okres odpracowania” kosztów poniesionych przez pracodawcę na jedną z tych form może przypadać w czasie uczestniczenia pracownika w kolejnym procesie podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Może to oznaczać, że łączny okres odpracowania przypadający u danego pracodawcy może przekraczać 3 lata, jeżeli pracownik wielokrotnie będzie podnosił kwalifikacje zawodowe.
Zwrot kosztów poniesionych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika obejmuje koszty dodatkowych świadczeń przyznanych przez pracodawcę. Obowiązek zwrotu kosztów będzie więc dotyczył tylko świadczeń fakultatywnie poniesionych przez pracodawcę, takich jak np. opłata za kształcenie, opłata za podręczniki czy materiały szkoleniowe, opłata za przejazd na zajęcia, opłata za noclegi w trakcie kursu czy szkolenia (art. 1035 i 1033 k.p.).
W pojęciu tym nie mieści się natomiast: wynagrodzenie za urlop szkoleniowy oraz wynagrodzenie za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy, przeznaczonego na udział w obowiązkowych zajęciach w ramach podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz na czas punktualnego przybycia na nie.
Obowiązek zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych
Pracownik ma obowiązek zwrotu pracodawcy kosztów dodatkowych świadczeń – w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu kwalifikacji zawodowych lub w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia (art. 1035 k.p.).
W takich przypadkach pracownik może być zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu za- trudnienia w czasie ich podnoszenia.
Należy jednak pamiętać, że wyżej wskazane przyczyny to zamknięty katalog przypadków, na podstawie których pracodawca może żądać od pracownika zwrotu dodatkowych kosztów dokształcania. W innych sytuacjach takie roszczenie pracodawcy będzie bezzasadne, chociażby w umowie o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pracownika zawarto zapisy wskazujące na inne przypadki, w których pracownik będzie zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę.
Odnośnie kwestii ukończenia podnoszenia kwalifikacji, niestety w umowie wskazano że jest to moment napisania pracy dyplomowej.
Natomiast zgodnie z art. 76 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, warunkiem ukończenia studiów jest:
1) uzyskanie efektów uczenia się określonych w programie studiów, którym przypisano co najmniej:
a) 180 punktów ECTS – w przypadku studiów pierwszego stopnia,
b) 90 punktów ECTS – w przypadku studiów drugiego stopnia,
c) 300 punktów ECTS – w przypadku jednolitych studiów magisterskich trwających 9 albo 10 semestrów,
d) 360 punktów ECTS – w przypadku jednolitych studiów magisterskich trwających 11 albo 12 semestrów;
2) złożenie egzaminu dyplomowego;
3) pozytywna ocena pracy dyplomowej – w przypadku studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich, a w przypadku studiów pierwszego stopnia, o ile przewiduje to program studiów.
Obowiązek zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych
W związku z czym ukończenie powinno wiązać się również ze zdaniem egzaminu. Może Pan podważać umowę z tego powodu i żądać ustalenia momentu ukończenia studiów na moment złożenia przez Pana egzaminu, jednakże jeżeli pracodawcy zależy na utrzymaniu obecnego stanu, może się na to nie zgodzić. W skrajnym przypadku można dochodzić praw na drodze sądowej.
Odnośnie natomiast pytania pierwszego – tak, miesiące wypowiedzenia liczą się również do czasu pracy, chyba że rozwiążą Państwo umowę wcześniej – za porozumieniem stron.
Obowiązek zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych