Opublikowano

Pytania i odpowiedzi w wybranych sprawach spadkowych

Pytania i odpowiedzi w wybranych sprawach spadkowych

Pytania i odpowiedzi w wybranych sprawach spadkowych

  1. Jak będzie wyglądał podział majątku? Czy w przyszłości po śmierci drugiej żony taty, też będę dziedziczył?

W skrócie – dziedziczy Pan jedynie po członkach własnej rodziny. Zatem nie będzie Pan dziedziczyć po żonie taty. 

Odnośnie podziału majątku ustawowo, gdyż rozumiem że postępowanie nie odbywa się w oparciu o testament, wyjaśniam że spadek dzieli się po połowie między żonę i dzieci. Gdyby miał Pan rodzeństwo, połowa przypadająca Panu musiałaby zostać między Państwem podzielona. Skoro nie ma Pan rodzeństwa, połowę spadku dziedziczy żona, połowę Pan. Proszę mieć na uwadze tylko, że żona już była współwłaścicielem domu za życia taty, więc już wtedy przysługiwała jej połowa domu. Zatem Państwo dzielą między siebie połowę taty. Finalnie własność domu będzie wyglądać następująco: 3/4 dla żony, 1/4 dla Pana. 

Pytania i odpowiedzi w wybranych sprawach spadkowych

2. Wiem, że jako małżeństwo posiadali także samochód, rachunki bankowe. Te nie zostały zgłoszone do postępowania przez żonę taty. Czy mogę domagać się ujawnienia tych podczas rozprawy?

Jak najbardziej może Pan żądać wyjawienia majątku. Nawet takiego, który był na wspólnych rachunkach bankowych taty i żony lub taty a żona miała pełnomocnictwo i po jego śmierci podjęła środki z rachunku. Odnośnie rozporządzenia przez matkę z siostrą środkami z rachunku wskazuję co następuje.

Wypłata pieniędzy po śmierci posiadacza konta osobistego osobie, której pełnomocnictwo wskutek tej śmierci wygasło, jest skutkiem wprowadzenia banku w błąd co do faktu pozostawania przy życiu posiadacza rachunku poprzez zaniechanie poinformowania o śmierci mocodawcy przez pełnomocnika. Brak dyspozycji na wypadek śmierci powoduje, że aby sięgnąć do środków na rachunku bankowym spadkodawcy, koniecznie należy uprzednio potwierdzić prawa do spadku po tej osobie. W świetle powyższego, jeżeli środki na rachunkach były wspólne, połowa przelanych środków wchodzi w skład spadku a na Pana żądanie jako spadkobiercy, bank ma obowiązek wydać informacje o działaniach na tym rachunku po śmierci ojca. 

Może się zdarzyć sytuacja, że spadkobierca nie wie gdzie znajduje się rachunek bankowy zmarłego – jak Pan wskazał, nie jest Pan pewien czy nie ma innych kont. Niestety, nie istnieje centralny system ustalania rachunku bankowego osoby zmarłej. Rolę taką mógłby spełniać system OGNIVO, jednak jest on dostępny przede wszystkim dla banków a także dla ZUS, Poczty Polskiej oraz w ograniczonym zakresie dla komorników. Wobec tego spadkobiercy nie pozostaje nic innego jak przejrzenie dokumentacji, korespondencji zmarłego. Można też pytać bliskich, przyjaciół, znajomych spadkodawcy czy wiedzą do jakiego banku chodził. Gdy również to zawiedzie należy wybrać się na wizytę w różnych bankach i po okazaniu stosownych dokumentów poprosić o pomoc w sprawie, można też skorzystać z pomocy kancelarii prawnej.

Prawo spadkowe zna instytucję wyjawienia przedmiotów spadkowych. Art. 655 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, że jeżeli po sporządzeniu spisu inwentarza zachodzi wątpliwość, czy zostały w nim zamieszczone wszystkie przedmioty należące do spadku lub czy zamieszczone w spisie inwentarza długi istnieją, sąd spadku z urzędu lub na wniosek spadkobiercy, wykonawcy testamentu, wierzyciela spadku albo właściwego urzędu skarbowego może nakazać spadkobiercy złożenie:  

  1. oświadczenia, że żadnego przedmiotu spadkowego nie zataił ani nie usunął oraz że nie podał do spisu inwentarza nieistniejących długów
  2. wykazu przedmiotów spadkowych nieujawnionych w spisie inwentarza, jeżeli mu są wiadome, z podaniem miejsca przechowania ruchomości i dokumentów dotyczących praw majątkowych, jak również z wyjaśnieniem podstawy prawnej tych praw
  3. zapewnienia, że złożone oświadczenie lub wykaz są prawidłowe i zupełne

Stosownie do art. 660 § 1 KPC, w razie niedopełnienia przez spadkobiercę jego obowiązków lub odmowy odpowiedzi na stawiane mu pytania, sąd stosuje środki przymusu według przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych. 

Jak z powyższego przepisu wynika aby wezwać spadkobiercę do wyjawienia przedmiotów spadkowych koniecznym jest wcześniejsze sporządzenie spisu inwentarza. Spis ten wykonywany jest przez komornika sądowego na podstawie postanowienia sądu.

Możecie Pan najpierw wystąpić do sądu z wnioskiem o sporządzenie spisu inwentarza – w dniu dzisiejszym, a jeżeli w spisie tym nie będzie zamieszczonych przedmiotów pozostawionych przez zmarłego to wówczas może Pan wystąpić do sądu z wnioskiem o wyjawienie przez brata przedmiotów spadkowych.

Pytania i odpowiedzi w wybranych sprawach spadkowych

W przypadku spisu inwentarza należy mieć na względzie, że koszty sporządzenia tego spisu przez komornika zależą od czasu w jakim komornik spis wykona. Za sporządzenie spisu inwentarza komornik pobiera stałą opłatę w wysokości 10 % przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę (czyli ok. 327,81 zł) – dlatego należy jak najwięcej dokumentów i dowodów przygotować, aby zamknąć działania w krótkim czasie.

Jeżeli żona nie wskaże środków pieniężnych i innych przedmiotów należących do zmarłego w czasie sporządzania spisu inwentarza a także istnieniu tych rzeczy zaprzeczy składając oświadczenie w ramach wyjawienia przedmiotów spadkowych to pozostanie Panu udowodnienie przed sądem, że te przedmioty wchodziły w skład spadku.

3. Sprawdzałem hipotekę mieszkania. Jest bez żadnych zapisów. Czy jednak mam pewność co do ewentualnego zadłużenia? Czy mogę się zabezpieczyć przed innymi niespodziankami

Pytania i odpowiedzi w wybranych sprawach spadkowych

4. Czy istnieje ryzyko zadłużenia mieszkania przez zamieszkującą wspomniane mieszkanie żonę taty – jak się zabezpieczyć przed odpowiedzialnością. Nie zamierzam korzystać z mieszkania. Aktualnie mieszkam z rodziną w Gdyni. Jak mogę rozwiązać sprawę mieszkania – kawalerki w Warszawie?

Ponieważ żona pozostaje współwłaścicielem nieruchomości, można ona obciążać ją w swojej części. Nie ma także pewności, że nieruchomość nie jest obciążona np. Długiem czynszowym czy też podatkowym. Wyjściem z tej sytuacji jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. 

Na chwilę obecną przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest swoistym zabezpieczeniem i najlepszym sposobem dziedziczenia, gdyż dziedziczyć będzie  Pan jedynie aktywa pomniejszone o ewentualne zadłużenie. Po stwierdzeniu nabycia spadku może Pan żądać =stosownego zniesienia współwłasności np. Poprzez spłatę swojej części lub sprzedaż nieruchomości i podział uzyskanych środków. Jeżeli żona taty nie zgodziłaby się na te scenariusze, można zwrócić się do sądu o takie zniesienie współwłasności.

Pytania i odpowiedzi w wybranych sprawach spadkowych

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link