Pożyczka między małżonkami – kwestie formalnoprawne
Chcę pożyczyć od żony pieniądze, z jej majątku prywatnego, do mojego majątku prywatnego, ponieważ chcę m.in. wyremontować mieszkanie, które mam po matce i stanowi ono mój prywatny majątek. Mieszkanie to nie jest przeze mnie i moją żonę ani zamieszkiwane, ani wynajmowane.
Notariusz powołuje się na tezę wyroku SN z 9.09.1970 r., I CR 298/70: „Jeżeli jeden z małżonków nabył w wykonaniu umowy pożyczki prawo własności pieniędzy lub innych rzeczy zamiennych, to stają się zarówno one jak i rzeczy za te pieniądze nabyte przedmiotem wspólności ustawowej stosownie do art. 32 § 1 k.r.o. (tak samo pod rządem art. 21 § 1 kod. rodz.).”
Proszę o informację, co należy zrobić, bym mógł pożyczyć od żony pieniądze z jej prywatnego majątku do mojego prywatnego majątku i z jakiego artykułu czy orzecznictwa można to uzasadnić lub wykluczyć?
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz.59)
Na wstępie należy wskazać, że notariusz wskazał zasadnie, że taki transfer środków pomiędzy małżonkami pozostającymi we wspólności małżeńskiej jest niemożliwy do wykonania.
Nie chcą Państwo również ustanawiać rozdzielności majątkowej. Wyjściem zatem jest ograniczenie wspólności majątkowej co do tych konkretnie środków (otrzymanych pożyczek) a następnie udzielenie przez żonę pożyczki.
Zawarcie przez małżonków umowy ograniczającej wspólność ustawową polega na wyłączeniu z majątku wspólnego tylko niektórych jego składników. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie określa ilości wyłączanych z majątku wspólnego przedmiotów, jednakże wyłączenie wszystkich doprowadziłoby de facto do powstania rozdzielności majątkowej.
Przykładem dokonania ograniczenia wspólności majątkowej będzie sytuacja w której w trakcie trwania małżeństwa jeden z małżonków zakupi nieruchomość. Zgodnie z obowiązującym ustrojem wspólności majątkowej nieruchomość ta wejdzie do majątku wspólnego małżonków. Strony mogą jednak postanowić, iż mimo trwania wspólności ustawowej nieruchomość ta będzie wchodziła w skład majątku osobistego jednego z małżonków.
W ten sam sposób można również ustalić w umowie, że kwoty pożyczek będą wchodzić do majątku odrębnego od wspólności majątkowej.
Ze wspólności można wyłączyć m.in. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków (art. 31 § 2 pkt 1 KRO), dochody z majątku wspólnego, dochody z majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 2 pkt 2 KRO).
Wyłączenie z majątku wspólnego może dotyczyć przedmiotów majątkowych określonych rodzajowo lub oznaczonych co do tożsamości, czyli np. konkretnej sumy pieniędzy ponieważ kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wymienia przedmiotów majątkowych (praw), które nie mogą zostać wyłączone ze wspólności [zob. E. Skowrońska-Bocian, w: Wierciński, Komentarz KRO, art. 49, pkt 12; J. Strzebińczyk, Nowelizacja, cz. 2, s. 92]. Należy przyjąć, że ograniczanie wspólności majątkowej jest dopuszczalne aż do sytuacji granicznej, w której do majątku wspólnego wchodzi przynajmniej jedna kategoria przedmiotów majątkowych, albo nawet jeden przedmiot (prawa do niego).
Również przeszkodą obowiązywania umownego ustroju wspólności ograniczonej nie jest sytuacja, w której w danej chwili w skład majątku wspólnego nie wchodzi żaden przedmiot majątkowy.
Pożyczka między małżonkami – kwestie formalnoprawne
W literaturze wyjaśnia się, że nawet wówczas pozostają prawnie wyodrębnione trzy masy majątkowe. „Majątek wspólny istnieje, mimo że jego wartość wynosi zero” (tak E. Skowrońska-Bocian, w: Wierciński, Komentarz KRO, art. 49, Nb 14).
Jedynie na mocy umowy majątkowej małżeńskiej strony nie mogą wyłączyć wspólności tych praw, które na podstawie przepisów szczególnych należą wspólnie do obojga małżonków. Dotyczy to przede wszystkim prawa najmu lokalu mieszkalnego powstałego w sytuacji, o której mowa w art. 6801 § 1 KC (zob. szerzej komentarz do art. 51 KRO).
W nauce prawa stwierdzono, że „umowne ograniczenie wspólności działa w zasadzie na przyszłość, chyba że małżonkowie postanowią, iż takie ograniczenie odnosi się do określonych grup przedmiotów majątkowych należących już do majątku objętego wspólnością ustawową. W takim wypadku przedmioty te zostają wyłączone z majątku wspólnego”.
Pożyczka między małżonkami – kwestie formalnoprawne
Wskazuje się, że do majątku wyłączonego ze wspólności stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego (art. 46 KRO). Udziały w tym majątku wchodzą w skład majątków osobistych małżonków, którzy mogą dokonać podziału majątku (zob. M. Sychowicz, w: Piasecki, Komentarz KRO, 2011, art. 47, Nb 29).
Zatem w umownym ustroju wspólności ograniczonej, tak jak w ustroju ustawowym, występują trzy masy majątkowe: majątek wspólny, majątek osobisty męża, majątek osobisty żony – a konkretne transfery majątkowe (pożyczki), mimo ich dokonania podczas wspólności majątkowej i tak wejdą do majątków osobistych.
Pożyczka między małżonkami – kwestie formalnoprawne
Jeżeli chcieliby Państwo zadać pytania własne, należy kliknąć w ten link