Tag: prawnik

Opublikowano przez

Podział działki budowlanej na kilka części

podział działki budowlanej na kilka części

     Podział działki budowlanej na kilka części

Dotyczy: podziału działki budowlanej

Stan faktyczny: chcę kupić działkę budowlaną wraz z sąsiadem/ 2 sąsiadami sąsiadującą z naszymi domami. Działka jest działką budowlaną ma niecałe 8 arów. Czy jest mozliwe podzielić ją na 3 działki czy tylko na 2, czy wogóle można ją podzielić?

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 1960 r. Nr 30 poz. 168)
  2. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 1997 Nr 115 poz. 741) (GospNierU)
  3. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego. (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296)

Po pierwsze należy wskazać, że możliwość podziału powinni Państwo sprawdzić w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego a jeżeli MPZP brak, w warunkach zabudowy.

Podział działki budowlanej na kilka części

Wydzielanie działki budowlanej niezbędnej do korzystania z budynku mieszkalnego znajduje zastosowanie we wszystkich tych przypadkach, w których budynek mieszkalny posadowiony jest na takim ewidencyjnie określonym areale gruntu, że dla różnych celów nie jest konieczne, aby cały ten areał wraz z budynkiem był traktowany jako jedna nieruchomość, a przynajmniej jako jedna ewidencyjna działka gruntu. W tym też celu dla budynku mieszkalnego można wydzielić działkę gruntu o takich parametrach, w myśl których wydzielony areał okaże się niezbędny, ale zarazem wystarczający do korzystania z budynku mieszkalnego.

Taki podział może być konieczny np. dla ustanawiania odrębnej własności lokali w budynku mieszkalnym, jeżeli budynek ten posadowiony jest na areale gruntu ujętym w jedną ewidencyjnie oznaczoną działkę gruntu, który zabudowany jest także innymi budynkami albo obiektami, a istnieje potrzeba, aby prawo odrębnej własności lokalu nie obejmowało praw do pomieszczeń znajdujących się w innych budynkach lub obiektach.

Omawiany podział nieruchomości może być również dokonany dla wydzielenia działki gruntu związanej z korzystaniem z budynku mieszkalnego w celu oddzielenia jej od pozostałego areału gruntu wykorzystywanego na inne cele albo w inny sposób.

Podział działki budowlanej na kilka części

Pewnych wątpliwości dostarczać może interpretacja użytego w tym przepisie pojęcia budynku. Budynek to obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. W Państwa przypadku brak jest zatem dachu. 

Natomiast pojęcie to nie zostało zdefiniowane w obrębie ustawy, jak również na gruncie przepisów odrębnych. Nie wydaje się uzasadnionym stosowanie wykładni zawężającej i ograniczenie rozumienia tego określenia wyłącznie do budynków, w stosunku do których wydana została decyzja o pozwoleniu na użytkowanie. Gdyby bowiem intencją ustawodawcy było umożliwienie podziału wyłącznie w przypadku obiektów, które decyzją taką zostały objęte, zapewne dałby temu w tym przepisie stosowny wyraz.

Wydaje się, że także cel podziału, jakim jest zniesienie współwłasności nie uzasadnia różnicowania znajdujących się na gruncie budynków ze względu na ich status w procesie inwestycyjnym.

Pogląd taki wyrażony został również w literaturze przedmiotu (M. Durzyńska, Podział nieruchomości, wyd. Lexis Nexis 2011).

Nie można uznać, że przez budynek rozumieć należy wyłącznie obiekt, który może zostać zasiedlony zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nie sposób także kwestionować, iż z budynkiem – jako obiektem budowlanym – mamy do czynienia wtedy, gdy możliwe jest jego zidentyfikowanie w terenie.

Podział działki budowlanej na kilka części

Z tych względów, w przedstawionym stanie faktycznym brak jest podstaw do odmowy dokonania podziału nieruchomości na zasadzie art. 95 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Wskazać należy również, że w wyniku podziału może powstać nawet działka zabudowana drogą.

W tym miejscu przywołać można wyrok WSA w Łodzi z dnia 17.08.2011 II SA/Łd 375/11: 1. z art. 95 pkt 7 GospNierU wynika wyłącznie tyle, że wydzielana działka budowlana, a więc działka zabudowana również w inny sposób, ma być „niezbędna do korzystania z budynku mieszkalnego”, który może znajdować się na zupełnie innej – niż wydzielana – działce, np. bezpośrednio z nią sąsiadującej. 2. Działka gruntu może zatem stanowić w rozumieniu GospNierU nie tylko część nieruchomości, lecz również samodzielną nieruchomość gruntową stanowiącą pewną całość.

Przedmiotem oceny podziału w reżimie art. 95 pkt 7 uGospNierU jest dopuszczalność wydzielenia dla budynku mieszkalnego działki, która musi spełniać normatywne kryteria określone w art. 4 pkt 3a GospNierU. Podział ten nie może jednak skutkować pozbawianiem reszty wydzielanej nieruchomości walorów użytkowych wynikających z przepisów obowiązującego prawa. Działka gruntu wydzielana jako reszta pozostającego obszaru nieruchomości nie może bowiem posiadać takiej konfiguracji przestrzenno-obszarowej, która byłaby sprzeczna z powszechnie obowiązującym prawem. Jeżeli bowiem ewidencyjny podział nieruchomości w warunkach art. 95 GospNierU zatwierdzany jest decyzją administracyjną, to powstanie takiej działki gruntu byłoby skutkiem prawnym tej decyzji. Decyzja o zatwierdzeniu podziału nie może jednak wywoływać skutku sprzecznego z prawem, ponieważ w takim przypadku byłaby dotknięta wadą nieważności określoną w art. 156 § 1 pkt 2 KPA. Taki skutek decyzji oznaczałby, że została ona wydana z rażącym naruszeniem prawa.

Podział działki budowlanej na kilka części

Ustawowe kryterium prawidłowości i racjonalności korzystania z istniejących już na gruncie budynków i urządzeń – jako elementy składowe definicji działki budowlanej – należy odnieść do przepisów prawa określających poszczególne parametry tej działki. Prawidłowość i racjonalność są bowiem pojęciami normatywnie nieostrymi, o charakterze ocennym, których zakres treści zależny jest od subiektywnego postrzegania przez podmioty, które z ustaleniem ich normatywnego znaczenia wiążą określone skutki prawne. Jednocześnie, od określenia definicji tych pojęć ustawodawca uzależnił wyznaczenie terytorialnych granic powierzchni ziemskiej, niezbędnej dla dalszego korzystania z budynków i innych urządzeń. Terytorialne granice dopuszczalności wydzielenia działki budowlanej nie mogą zaś zależeć od subiektywnego rozumienia omawianych pojęć. Powinny dać się zobiektywizować takimi kryteriami, które nie są zależne ani od woli organu administracji prowadzącego postępowanie podziałowe, ani też od woli wnioskodawcy podziału nieruchomości. Takimi kryteriami są przepisy obowiązującego prawa, ponieważ to w ich ramach dokonuje się oceny, czy parametry określonej działki gruntu są wystarczające do jej zabudowy danym obiektem.

Podział działki budowlanej na kilka części

Organ administracji wydający decyzję o zatwierdzeniu podziału nieruchomości mający kierować się tymi kryteriami, jest jednocześnie zobowiązany działać na podstawie przepisów prawa (art. 6 KPA). Nie może zatem subiektywnie określać znaczenia tych kryteriów i na tej podstawie decydować, czy w danym przypadku przedmiot wydzielenia stanowi działkę budowlaną w rozumieniu art. 4 pkt 3a GospNierU, czy też nie, co w konsekwencji spowoduje odmowę zatwierdzenia podziału nieruchomości w trybie art. 95 pkt 7 GospNierU. Odmowa taka to ingerencja w wykonywanie prawa własności, które polega w tym przypadku na dysponowaniu przez właściciela wyodrębnionymi częściami nieruchomości. Jeżeli zatem do takiego wyodrębnienia nie dojdzie, właściciel nie będzie mógł zadysponować tą częścią nieruchomości na rzecz innego podmiotu, ze względu na brak przedmiotu takiej dyspozycji. Ingerencja organu administracji w wykonywanie prawa własności, a raczej w sposoby tego wykonywania, nie może być zatem efektem jego subiektywnych ocen w zakresie rozumienia pojęcia działki budowlanej, lecz musi mieć charakter prawnie zobiektywizowany.

Taki zaś charakter oceny zapewnia konieczność kierowania się przez organ administracji przy ustalaniu zaistnienia ustawowych kryteriów pojęcia działki budowlanej, tj. prawidłowości i racjonalności korzystania z zabudowy znajdującej się na gruncie, przepisami obowiązującego prawa określającymi minimalne parametry konieczne do zachowania przez działkę gruntu, z którymi prawodawca wiąże skutek dopuszczalności zabudowania jej takim obiektem budowlanym, jaki na tej działce już się znajduje. Chodzi zatem w tym względzie o zachowanie parametrów wynikających przede wszystkim z WarTechBudR. Inne akty prawne także mogą mieć znaczenie dla dokonywania oceny spełnienia przez wydzielaną zabudowaną działkę gruntu ustawowych parametrów warunkujących uznanie tej działki za budowlaną w rozumieniu art. 4 pkt 3a GospNierU.

Podział działki budowlanej na kilka części

Również w post. z 17.2.1999 r. (II CKU 63/98, Prok. i Pr. – wkł. 1999, Nr 6, s. 28) SN wskazał, że skoro zasadniczym składnikiem masy spadkowej była zabudowana nieruchomość, a uczestnicy postępowania domagali się jej podziału w naturze, to rzeczą sądu było, w dążeniu do realizacji tego wniosku, czuwanie z urzędu, aby podział nie był sprzeczny nie tylko z przepisami ustawy, ale także ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, lub aby nie pociągał za sobą istotnej zmiany rzeczy lub znacznego zmniejszenia jej wartości (art. 211 KC). Także w post. z 16.11.2011 r. (V CSK 478/10, Legalis) SN potwierdził, że zakaz ustawowy, o którym stanowi art. 211 KC, to przede wszystkim ten wynikający z art. 93 ust. 1 GospNierU a contrario. Podział fizyczny nie może być dokonany, jeżeli byłby sprzeczny (niezgodny) z ustaleniami planu miejscowego.

Podział działki budowlanej na kilka części

Postępowanie podziałowe jest postępowaniem administracyjnym. Jeżeli ustawodawca dopuszcza w art. 62 KPA możliwość połączenia w jedno postępowanie administracyjne kilku postępowań dotyczących odrębnych podmiotów (byleby zachowana była jedność stanu faktycznego, podstawy prawnej i organu właściwego do prowadzenia postępowania), to tym bardziej reguła ta musi być zastosowana w przypadku wydzielania kilku działek gruntu spełniających wymagania określone w art. 95 pkt 7 GospNierU, przez ten sam podmiot w postępowaniu prowadzonym przez ten sam organ administracji. Nie można zatem wykluczać prawnej możliwości wydzielania na podstawie art. 95 pkt 7 GospNierU więcej niż jednej działki gruntu spełniającej warunki określone w tym przepisie, jeżeli każda z tych działek zabudowana jest budynkiem mieszkalnym i jednocześnie spełnia wymagania działki budowlanej określone w art. 4 pkt 3a GospNierU. W takim przypadku, poza działkami gruntu spełniającymi te kryteria, przedmiotem wydzielenia byłaby także działka obejmująca resztę powierzchni nieruchomości, niebędąca celem podziału z art. 95 pkt 7 GospNierU, a stanowiąca pozostałość z wydzielenia z nieruchomości działek gruntu spełniających wymagania ww. przepisu. Nie można również wykluczyć, że w wyniku podziału nieruchomości na podstawie art. 95 pkt 7 GospNierU zabudowanej kilkoma budynkami mieszkalnymi, wszystkie wydzielone działki gruntu spełniałyby cel określony w tym przepisie. Zastosowanie literalnej wykładni tego przepisu wykluczałoby jednak dopuszczalność dokonania takiego podziału na jego podstawie, co nie znajduje jurydycznego uzasadnienia, ponieważ nie jest wiadome, jaką wartość materialnoprawną miałaby chronić taka wykładnia tego przepisu.

Podział działki budowlanej na kilka części

Powyższe podzielił także NSA w wyr. z 9.12.2016 r. (I OSK 451/15, Legalis) przyjmując za oczywiste, że art. 95 pkt 7 GospNierU obejmuje sytuację, w której ma dojść do wydzielenia więcej niż jednej działki budowlanej, gdyż inne rozumienie tego przepisu byłoby nielogiczne i skutkowało koniecznością wydawania wielu odrębnych decyzji podziałowych w przypadku żądania obejmującego wydzielenie kilku działek z jednej nieruchomości. Odczytanie go jako przepisu zezwalającego na zastosowanie owego wyjątku tylko jednokrotnie w odniesieniu do jednej nieruchomości, nie ma uzasadnienia prawnego i byłoby sprzeczne z celem przepisu. Użyta forma wyrażenia „wydzielenie działki” jest tylko sformułowaniem językowym, którego niepodobna odczytywać literalnie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyr. z 10.5.2016 r. (II SA/Bk 234/16, Legalis) wprost zaś stwierdził, że wykładnia przepisu art. 95 pkt 7 GospNierU nie może prowadzić do wniosku, że w wyniku podziału może powstać tylko jedna działka budowlana, a jeśli powstaną dwie to wyklucza to możliwość zastosowanie tej regulacji. Takie rozumienie tego przepisu niweczy bowiem cel i sens tej regulacji.

Podział działki budowlanej na kilka części

Podsumowując, zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, należy wskazać, że nie ma przeciwwskazań do dokonania podziału w trybie art. 95 pkt 7, należy w konstrukcji jedynie wykonać dodatkowo dach, fundament i ściany parteru. W świetle powyższego, aby dokonać podziały należy wykonać dach tymczasowy – nie musi być to dach docelowy, gdyż jak wskazano powyżej, budynek nie musi być objęty pozwoleniem na użytkowanie. Przy ocenie, czy dana konstrukcja jest dachem należy mieć na względzie współczesny rozwój technologiczny. Co prawda, najpopularniejszym materiałem do wykonania konstrukcji dachów czyli więźb dachowych jest drewno, jednak – dla przykładu – w technologii YTONG możliwe jest wykonanie dachu bez więźby dachowej; z kolei stropodachy to pokrycia budynku, które pod względem konstrukcyjnym i funkcjonalnym pełnią jednocześnie funkcję stropu i dachu. 

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Spadek z przedmiotem w leasingu – czy leasingodawca może naliczać raty za auto, pomimo zwrotu pojazdu

Spadek z przedmiotem w leasingu - czy leasingodawca może naliczać raty za auto, pomimo zwrotu pojazdu

Stan faktyczny: Pisze do Panstwa poniewaz niezwlocznie potrzebuje zasiwgnac porady prawnej. Sprawa dotyczy przyjecia spadku z dobrodziejstwem inwentarza po moim zmarlym mezu. Moj maz zmarl X roku, przed smiercia od koniec lutego zawarl umowe leasingu auta w formie najmu X. Byl on wylaczna strona umowy pomiedzy leasingodawca. Niestety X zmarl. Ja wraz z maloletnimi dziecmi najszybciej jak to bylo mozliwe a wiec X br przyjelam spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Obecnie jestem w trakcie spisu inwentarza z komornikiem,termin jest wyznaczony na X.  Auto zostalo w bardzo dobrym stanie zwrocone najszybciej jak to bylo mozliwe,a bylo to mozliwe pod koniec sierpnia,pomimo,ze kilka dni po smierci w salonie powiedziano mi,ze zwrot nie jesy mozliwy i oni samochodu nie przyjmuja tylko dopiero po okazaniu Aktu Poswiadczenia Dziedziczenia. Po przyjeciu Aktu i okazaniu dokumentu,powiedziano mi,ze sprawa leasingu auta mojego meza jest przedmiotem w sprawie i mam oczekiwac na wiadomosc.Termin zdania auya zostal wyznaczony na koniec sipernia i tak auto zostalo zdane. W miedzyczasie nie bylo uzytkowane tylko w oczekiwaniu na decyzje bylo w garazu podziemnym.Dzis wlasciciel auta domaga sie zaplacenia kilku rat (czerwiec,lipiec,sierpien i bodajze wrzesien)

Czy placenie rat jest w tym przypadku zasadne oraz czy wlasciciel.auta ma prawo domagac sie ich teraz, bo jak wspomnialam jestem w trakcie spisu inwentarza oraz oczekuje zgody Sadu Cywilnego na obracaniem masy spadkowej po zmarlym mezu poniewaz majayek przekracza sume zayklego zarzadu i dopoki nie bede miala jakiejkolwiek zgody Sadu nie moge zarzadzac

Spadek z przedmiotem w leasingu – czy leasingodawca może naliczać raty za auto, pomimo zwrotu pojazdu

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)
  2. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207)
  3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59)
  4. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926)

Spadek z przedmiotem w leasingu – czy leasingodawca może naliczać raty za auto, pomimo zwrotu pojazdu

Po pierwsze, należałoby zweryfikować Ogólne Warunki Umów leasingodawcy. Często w takich OWU wskazuje się, że gdy korzystający będący osobą fizyczną umrze, a nie ma innych korzystających będących stroną umowy leasingu, umowa leasingu wygasa z dniem śmierci korzystającego.

Jeżeli taki zapis jest, raty nie są wymagane. 

Jeżeli takiego zapisu nie ma, należy wyjaśnić kwestie dziedziczenia w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. 

Przy czym należy również wyjaśnić, że informując o planowanym zwrocie pojazdu, umowa została przez Panią wypowiedziana. 

Co do zasady, śmierć leasingobiorcy nie powoduje automatycznego zerwania bądź wygaśnięcia umowy leasingu. W art. 93-93d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa wprowadzono zasadę uniwersalnej sukcesji podatkowej praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Skoro spadkodawca (Pani mąż) był stroną umowy leasingu, podatkowe prawa i obowiązki związane z tą umową przechodzą na spadkobiercę z mocy prawa na podstawie art. 97 Ordynacji podatkowej. Umowa leasingu zawarta ze spadkodawcą jest z mocy prawa kontynuowana pomiędzy leasingodawcą a spadkobiercą lub podmiotem będącym następcą prawnym dotychczasowego korzystającego. Zasada sukcesji generalnej oznacza także, że następca prawny będzie miał możliwość skorzystania z podstawowych praw podatkowych przysługujących wcześniej korzystającemu nawet w sytuacji, gdy faktury wystawiane przez leasingodawcę po wystąpieniu sukcesji podatkowej zawierały dane właściwe dla dotychczasowego spadkobiercy. Faktury zawierające dane dotychczasowego korzystającego mogą stanowić dla następcy prawnego prawidłową podstawę do korzystania z należnych mu praw wynikających z prawa podatkowego.

Spadek z przedmiotem w leasingu – czy leasingodawca może naliczać raty za auto, pomimo zwrotu pojazdu

W przypadku leasingu własność samochodu pozostaje przy leasingodawcy. W przypadku śmierci osoby prowadzącej działalność leasingodawca ma prawo wygasić umowę leasingu. Na takie rozwiązanie pozwala prawo i zapisy większości umów leasingowych. W takim przypadku leasingodawca może żądać wykupu bądź zwrócenia samochodu.

Ogólne warunki umowy leasingu (OWUL) większości dużych firm leasingowych mówią o wygaszeniu umowy z dniem śmierci leasingobiorcy i braku spadkobiercy. Wtedy należy zwrócić przedmiot leasingu do leasingodawcy (na własny koszt i zazwyczaj na plac ze sprzętem poleasingowym). Leasingodawca wystawia samochód na aukcję.

Spadek z przedmiotem w leasingu – czy leasingodawca może naliczać raty za auto, pomimo zwrotu pojazdu

Podusmowując – kluczowe jest zapoznanie się z OWU leasingodawcy, być może w tym dokumencie zapisano, że leasing wygasa i nie mamy w ogóle do czynienia z przeniesieniem lasingu na Panią i innych spadkobierców. 

Jeżeli takiego zapisu nie ma, należy się powołać na to, że informując o śmerci spadkodawcy i chęci zwrotu pojazdu, wypowiedziała Pani umowę i ma Pani obowiązek spłaty rat naliczonych do chwili powiadomienia o rezygnacji z leasingu. Jak Pani wskazuje, informacja została przekazana w salonie kilka dni po śmierci i do tej daty opłaty powinny być naliczane. 

Spadek z przedmiotem w leasingu – czy leasingodawca może naliczać raty za auto, pomimo zwrotu pojazdu

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Obowiązek naprawienia szkody w trakcie trwania Systemu Dozoru Elektronicznego

Obowiązek naprawienia szkody w trakcie trwania SDE

Obowiązek naprawienia szkody w trakcie trwania SDE

Stan faktyczny: Chciałabym uzyskać informację odnośnie kwestii naprawienia szkody wobec poszkodowanego w czasie trwania dozoru elektronicznego. Czy do skrócenia czasu dozoru elektronicznego sąd wymaga wpłaty określonej procentowo kwoty wobec poszkodowanego żeby ubiegać się o skrócenie dozoru oraz co w sytuacji jeśli do końca trwania dozoru elektronicznego nie zostanie uiszczona cała kwota wobec poszkodowanego. Sytuacja nie ma na celu uchylania się od wpłaty.

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553)
  2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. 1997 nr 90 poz. 557)
  3. Rozporządzenie Ministra sprawiedliwości z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie sposobu oraz szczegółowych warunków wykonywania kar, środków karnych i środków zabezpieczających w systemie dozoru elektronicznego

Zgodnie z art. 43a kkw:

Kary, środki karne i środki zabezpieczające, których wykonanie łączy się z zastosowaniem dozoru elektronicznego, wykonuje się według przepisów niniejszego rozdziału.

Obowiązek naprawienia szkody w trakcie trwania SDE

To, w jakim terminie sprawca powinien wykonać obowiązek naprawienia szkody, powinno wynikać z wyroku skazującego. Może być to przykładowo termin 1 roku od uprawomocnienia się orzeczenia. Jeżeli termin w wyroku nie jest oznaczony, przyjąć należy, że środek kompensacyjny staje się wymagalny po uprawomocnieniu się orzeczenia. Są także inne bardziej radykalne głosy, zgodnie z którymi sąd nie może określać terminu wykonania obowiązku naprawienia szkody – staje się on wykonalny z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia nakładającego ten obowiązek. „Określenie przez sąd w wyroku terminu naprawienia szkody, w wypadku orzeczenia tego obowiązku jako środka karnego na podstawie art. 46 § 1 k.k., nie znajduje żadnego oparcia w przepisach Kodeksu karnego” (wyrok SA w Katowicach z 3.03.2011 r., II AKa 42/11, LEX nr 846484).

Jeżeli zatem sąd nie wskazał terminu naprawienia szkody, powinno się tego dokonać po uprawomocnieniu wyroku – czyli niestety w trakcie SDE.

Obowiązek naprawienia szkody w trakcie trwania SDE

Należy w tym miejscu wskazać na na wyrok Sąd Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 października 2011 r., II AKa 366/11:

W wypadku orzekania o obowiązku naprawienia szkody, jako środku karnym z art. 46 § 1 KK, w wyroku powinno się dokładnie określić sposób jego wykonania. Sąd nie jest przy tym związany postanowieniami ugody między pokrzywdzonym, a oskarżonym zawartej po skierowaniu sprawy na drogę postępowania mediacyjnego (art. 23a § 1 KPK) Niemniej jednak transponowanie treść takiej ugody, co do obowiązku naprawienia szkody, do wyroku powoduje, że taka ugoda staje się prawnie wiążąca.

Oznacza to, że wykonywanie kary w SDE nie wpływa na zawieszenie terminu do wykonania obowiązku naprawienia szkody. 

Zatem jeżeli nie mają Państwo możliwości realizowania tego obowiązku, aby jego brak nie wpłynął negatywnie na skrócenie SDE, należy przesłać do sądu penitencjarnego wniosek o odroczenie wykonania środka karnego. 

Naprawienie szkody, o którym mowa w art. 46 § 1 k.k., to w szczególności wyrównanie straty, którą poszkodowany poniósł. Sąd karny musi uwzględnić w chwili wyrokowania rozmiary pokrytej już szkody, w szczególności wartość uprzednio odzyskanego w stanie niepogorszonym mienia (wyrok SN z 29.03.2011 r., III KK 392/10, LEX nr 794161). Warunkiem orzeczenia omawianego obowiązku naprawienia szkody jest zatem jej istnienie w czasie orzekania, co oznacza, że nie może być już ona wcześniej skompensowana (tak Szewczyk, Jakubowski, Iwański [w:] Wróbel, Zoll I/1, s. 900).

„Obowiązek naprawienia szkody dotyczy tylko szkody, której nie naprawiono, a sąd orzekając na podstawie art. 46 § 1 k.k., uwzględnić musi rozmiar już naprawionej szkody. Zobowiązanie do naprawienia szkody nie może bowiem zmierzać do przysporzeń w majątku pokrzywdzonego” (wyrok SN z 12.04.2018 r., III KK 128/18, LEX nr 2490903). „1. Okolicznością warunkującą orzeczenie wobec sprawcy przestępstwa środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody o charakterze materialnym, przewidzianego w art. 46 § 1 k.k., jest istnienie takiej szkody w chwili orzekania, a zakres orzeczonego obowiązku nie może być wyższy niż wartość szkody wyrządzonej osądzonym przestępstwem. 2. W sytuacji gdy sprawca chociażby w części samodzielnie naprawił wyrządzoną szkodę, środek kompensacyjny przewidziany w art. 46 § 1 k.k. w tym zakresie nie może zostać orzeczony, albowiem środek ten zawsze związany jest z wielkością istniejącej, a więc nienaprawionej szkody” (wyrok SN z 1.04.2021 r., IV KK 113/2, LEX nr 3220065).

„Sąd winien był tak ukształtować swe rozstrzygnięcie, aby szkoda stanowiąca uszczerbek materialny, który powstał w majątku pokrzywdzonego w wyniku dokonania na jego szkodę przestępstwa, została naprawiona. Sąd orzekając w oparciu o przepis art. 46 § 1 k.k. musi mieć na względzie rozmiar już naprawionej szkody, gdyż zobowiązanie do jej naprawienia nie może zmierzać do przysporzeń w majątku pokrzywdzonego. Obowiązek naprawienia szkody dotyczy tylko szkody, której nie naprawiono, a sąd orzekając na podstawie art. 46 § 1 k.k., uwzględnić musi rozmiar już naprawionej szkody. Przy orzekaniu obowiązku naprawienia szkody sąd powinien więc uwzględnić fakt odzyskania przez pokrzywdzonego w całości skradzionego mienia, również w trybie art. 230 § 2 KPK.

Skradziony przedmiot nie przestaje być własnością osoby, na której szkodę dopuszczono się kradzieży i podlega zwrotowi tej osobie. Sprawca przestępstwa (kradzieży, oszustwa) nie nabywa zatem własności skradzionych rzeczy. Stąd też nie podlega przepadkowi w oparciu o przepis art. 44 § 1 k.k. (zastrzeżenie zawarte w art. 44 § 5 k.k.), jak również nie może ulec przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa jako korzyść majątkowa, którą sprawca osiągnął z popełnienia przypisanego mu przestępstwa (tu zachodzi bowiem warunek wyłączający określony w art. 45 § 1 zdanie drugie k.k.). Jednocześnie, żaden przepis prawa materialnego nie przewiduje możliwości zwrotu równowartości dowodu rzeczowego. Zwrot zabezpieczonego przedmiotu (przy braku jakichkolwiek ustaleń wskazujących uszkodzenie rzeczy powodującej obniżenie jej wartości), jest równoznaczny z naprawieniem pokrzywdzonemu wyrządzonej mu szkody o charakterze majątkowym” (wyrok SN z 18.05.2022 r., III KK 91/22, LEX nr 3409738).

Obowiązek naprawienia szkody w trakcie trwania SDE

Sąd powinien każdorazowo sprecyzować rodzaj świadczenia, które skazany ma spełnić tytułem obowiązku naprawienia szkody (restytucja naturalna czy kompensacja w formie pieniężnej; Marek, Oczkowski [w:] System, t. 6, s. 887). Ze względu na cywilny charakter obowiązku naprawienia szkody i odesłanie do stosowania przepisów prawa cywilnego, wobec treści art. 363 § 1 k.c., w aktualnym stanie prawnym sąd powinien uwzględnić wniosek pokrzywdzonego co do sposobu naprawienia szkody. Sąd jednak może nie uwzględnić wniosku w zakresie przywrócenia stanu poprzedniego, jeśli byłoby to niemożliwe lub znacznie utrudnione (wówczas naprawienie szkody winno ograniczać się do zapłaty określonej kwoty pieniężnej) (Marek, Oczkowski [w:] System, t. 6, s. 887)

Obowiązek naprawienia szkody w trakcie trwania SDE

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Upadłość a założenie spółki poza Polską - działania syndyka

     

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego. (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296)
  2. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 1112 z późn. zm.)

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Syndyk, tak jak i sąd w Polsce ma jurysdykcję jedynie na terenie kraju. Ewentualna egzekucja za granicą mogła być prowadzona przez odpowiednik syndyka w UK, po uzyskaniu europejskiego nakazu zapłaty – jednak do czasu pozostawania Wielkiej Brytani w UE. Zatem teoretycznie nie powinno interesować syndyka i nie ma on prawa do ustalania majątku dłużnika, który nie podlega jego egzekcuji. 

Po pierwsze syndyk może żądać wyjawienia majątku przez dłużnika ale na podstawie art. 57 ustawy prawo upadłościowe:

1. Upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi.

2. Upadły jest obowiązany udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących swojego majątku.

3. Sędzia-komisarz może postanowić, aby upadły będący osobą fizyczną nie opuszczał terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez jego zezwolenia.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do członków organu zarządzającego upadłego niebędącego osobą fizyczną.

5. Na postanowienie sędziego-komisarza, o którym mowa w ust. 3 i 4, przysługuje zażalenie.

Przesłane przez Państwa pismo jest prawie nieczytelne, ale można założyć, że syndyk powołuje się w nim na rat. 491 zn. 8 PrUp:

1. Po ogłoszeniu upadłości syndyk zwraca się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla upadłego z wnioskiem o udzielenie informacji dotyczących upadłego, mających wpływ na ocenę jego sytuacji majątkowej, w szczególności dotyczących okoliczności powodujących powstanie po stronie upadłego obowiązku podatkowego w okresie pięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, oraz zasięga informacji w Krajowym Rejestrze Sądowym, czy upadły jest wspólnikiem spółek handlowych, jak również czy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości sprawował funkcję członka organu spółek handlowych i czy w stosunku do tych spółek ogłoszono upadłość.

2. Syndyk informuje sędziego-komisarza o niezgodności informacji uzyskanych w sposób, o którym mowa w ust. 1, z danymi podanymi przez upadłego we wniosku o ogłoszenie upadłości.

Na podstawie tego przepisu zatem, syndyk zwaraca się do US a nie do dłużnika. 

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Nie oznacza to jednak, że dłużnik ma prawo do odmowy udzielenia informacji, gdyż jak wskazano powyżej, art. 57 – Upadły jest obowiązany udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących swojego majątku.

Co do majątku i dochodów w UK. 

Jeżeli syndyk ustaliłby, że posiada Pan majątek lub jest wspólnikiem spółki za granicą, byłaby to podstawa do umorzenia postępowania upadłościowego, gdyż:

Art. 382 ustawy:

1. o wyłącznej jurysdykcji sądów polskich należą sprawy upadłościowe, jeżeli w Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika.

2. Sądom polskim przysługuje również jurysdykcja, jeżeli dłużnik prowadzi w Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą albo ma miejsce zamieszkania lub siedzibę albo majątek.

3. Jeżeli jurysdykcja sądu polskiego jest wyłączna, postępowanie upadłościowe ma charakter głównego postępowania upadłościowego. W pozostałych przypadkach postępowanie upadłościowe ma charakter ubocznego postępowania upadłościowego.

Sydnyk sam nie ustali czy ma Pan dochód lub jest wspólnikiem spółki za granicą, gdyż sydnyk uzyskuje informacje albo od Pana albo (jak w art. 491 zn. 8) od US. 

Jeżeli sydnyk powezimie jednak te informacje, z pewnością dojdzie do umorzenie postępowania upadłościowego – niekoniecznie do innych konsekwnecji. 

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Jeżeli syndyk pozyska informacje o rachunku bankowym, będzie mógł wystąpić do sądu o prowadzenie postępowania za granicą. Samodzielnie nie dokona zajęć. 

„Sąd państwa członkowskiego, na terytorium którego znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika w chwili złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, pozostaje właściwy, jeżeli dłużnik dokonał przeniesienia głównego ośrodka swojej podstawowej działalności na terytorium innego państwa członkowskiego po złożeniu wniosku, lecz przed wszczęciem postępowania. Utrzymanie jurysdykcji pierwszego sądu właściwego gwarantuje wierzycielom większą pewność prawa, gdyż dokonali oni oceny ryzyka na wypadek upadłości dłużnika na podstawie położenia głównego ośrodka jego podstawowej działalności w momencie nawiązywania z nim stosunków prawnych” (wyr. TS z 17.1.2006 r. w sprawie C-1/04, Susanne Staubitz-Schreiber, EU:C:2006:39).

Polska regulacja międzynarodowego prawa upadłościowego przewiduje zbyt dużo łączników jurysdykcyjnych. Z jednej strony taka regulacja ułatwi zadanie sądom badającym istnienie jurysdykcji, a z drugiej – może być źródłem powstania pozytywnych konfliktów jurysdykcyjnych. Niewykluczone, że w praktyce może dojść do sytuacji, w której dłużnik, posiadając majątek w Polsce, będzie miał swój główny ośrodek działalności gospodarczej za granicą. W takiej sytuacji prawdopodobne jest otwarcie kilku postępowań prowadzonych przeciwko temu samemu dłużnikowi. W doktrynie występuje kilka rozwiązań takiego konfliktu. Po pierwsze, możliwe jest przyjęcie poglądu, w myśl którego rozstrzygające znaczenie ma złożenie wniosku o otwarcie postępowania upadłościowego. Po drugie, decydujące znaczenie można przyznać chwili, w której doszło do wszczęcia takiego postępowania. Po trzecie, w grę wchodzi rozwiązanie zakładające pierwszeństwo postępowania podlegającego prawu krajowemu. Ustawodawca polski nawiązał do tego ostatniego poglądu. Jego przyjęcie prowadzi do absurdalnych rezultatów w sytuacji, gdy dłużnik będzie posiadał majątek w innym państwie niż państwo, w którym ma swój główny ośrodek działalności gospodarczej.

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Należy zauważyć, że w przypadku gdy dłużnik będzie miał zarówno w Polsce, jak i za granicą składniki majątkowe, to otwarcie postępowania upadłościowego w Polsce na podstawie kryterium majątku doprowadzi do sytuacji, w której polskie postępowanie nie zostanie uznane ani w państwach, które przyjęły prawo modelowe, ani w krajach nawiązujących do rozwiązań przewidzianych w rozporządzeniu o międzynarodowym prawie upadłościowym.

Obowiązek wydania majątku obejmuje wszystkie jego składniki, które znajdują się w posiadaniu dłużnika. Obowiązek z kolei wskazania majątku obejmuje wszystkie jego elementy znajdujące się w posiadaniu osób trzecich. Wydanie majątku następuje w drodze czynności faktycznych, takich jak: przekazanie kluczy, pilota do bramy wjazdowej, szyfrów i kart kodowych do pomieszczeń zabezpieczonych elektronicznie itp. Elementem wydania majątku jest także wskazanie osobom ochraniającym mienie upadłego syndyka jako nowej osoby uprawnionej do korzystania z tego mienia. Wskazanie majątku powinno polegać na podaniu nie tylko miejsca jego położenia, ale i danych posiadacza oraz wszelkich informacji o podstawach prawnych tego posiadania.

Obowiązek wydania całego majątku dłużnika oznacza, że dłużnikowi nie przysługuje uprawnienie do dokonywania jakichkolwiek ocen co do ewentualnego wyłączenia poszczególnych składników majątku. Nawet jeśli upadły wie o braku prawa własności lub nawet podstaw do posiadania określonych składników, to jeśli posiadał je w chwili ogłoszenia upadłości (np. bezumownie korzystał z nieruchomości), powinien je wydać syndykowi. Ewentualne uszczuplenie majątku przez wyłączenie rzeczy, do których upadły nie ma prawa, może nastąpić tylko w trybie opisanym w art. 70–74 PrUp.

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Jak wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, okoliczność, że z dniem ogłoszenia upadłości mieniem zarządza syndyk, który działa za upadły podmiot, nie oznacza, że ten podmiot traci byt prawny na gruncie prawa podatkowego. Upadły nadal jest podmiotem praw i obowiązków materialnoprawnych oraz posiada przymiot strony w postępowaniu podatkowym (wyr. WSA w Warszawie z 22.9.2009 r., III SA/Wa 521/09, Legalis).

Po ogłoszeniu upadłości syndyk zwraca się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla upadłego z wnioskiem o udzielenie informacji dotyczących upadłego, mających wpływ na ocenę jego sytuacji majątkowej, w szczególności dotyczących okoliczności powodujących powstanie po stronie upadłego obowiązku podatkowego w okresie 5 lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Właściwość miejscową urzędów skarbowych w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustala się według miejsca zamieszkania, a jeżeli nie ma ona miejsca zamieszkania na terytorium RP – według miejsca pobytu osoby fizycznej. Z kolei przy opodatkowaniu małżonków mających różne miejsca zamieszkania, jeżeli na ich wniosek podlegają oni łącznemu opodatkowaniu, właściwość miejscową ustala się według miejsca zamieszkania jednego z małżonków, wskazanego we wspólnym rocznym zeznaniu podatkowym (§ 4 ust. 1–2 rozporządzenia MF z 22.8.2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2371 ze zm.). Okres 5-letni odnosi się do standardowego terminu przedawnienia zobowiązań publicznoprawnych.

Wpływ na ocenę sytuacji majątkowej upadłego będzie miała też ewentualna nadpłata podatku, której zwrot może pokryć koszty postępowania upadłościowego. Ponadto, jak wskazuje R. Adamus (Prawo, 2019, art. 4918, Nb 2): „Po pierwsze, po ogłoszeniu upadłości syndyk zwraca się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla upadłego z wnioskiem o udzielenie informacji dotyczących upadłego, mających wpływ na ocenę jego sytuacji majątkowej, w szczególności dotyczących okoliczności powodujących powstanie po stronie upadłego obowiązku podatkowego w okresie 5 lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (np. podatkiem cywilnoprawnym objęte są takie czynności cywilnoprawne jak umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat, ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, umowy depozytu nieprawidłowego, umowy spółki). Wiedza o tego typu ewentualnych transakcjach może rzutować na inną ocenę wniosku upadłościowego”. Syndyk powinien wystąpić z wnioskiem do właściwego urzędu, nawet jeśli upadły nie uzyskiwał żadnego dochodu. Jest to jeden z obowiązków syndyka w toku postępowania upadłościowego wobec osób nieprowadzących działalności gospodarczej, a zaniechanie w tym zakresie może wiązać się z zastosowaniem wobec syndyka odpowiedniej sankcji przez sędziego-komisarza lub sąd upadłościowy, zwłaszcza jeśli zaniechanie w tym zakresie miałoby wpływ na dalszy tok postępowania.

Syndyk także niezwłocznie zasięga informacji w KRS czy dłużnik jest wspólnikiem spółek handlowych, jak również czy w okresie 10 lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości sprawował funkcję członka organu w spółkach handlowych i czy w stosunku do tych spółek ogłoszono upadłość.

Syndyk informuje sędziego-komisarza o niezgodności informacji uzyskanych w sposób, o którym mowa w ust. 1 (zbywany majątek i pełnione funkcje), z danymi podanymi przez upadłego we wniosku o ogłoszenie upadłości. Jeżeli sprawa jest prowadzona w trybie uproszczonym – zawiadamia sędziego wyznaczonego. Celem zawiadomienia jest umożliwienie sądowi wzięcia tej okoliczności pod uwagę jako podstawy do odmowy umorzenia zobowiązań upadłego.

Upadłość a założenie spółki poza Polską – działania syndyka

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Powiązane spółki polska i czeska.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Stan faktyczny: Mamy spółkę czeską, która posiada busy do 3,5t (w leasingu i kredycie) Kupiliśmy właśnie polska spółkę. Obydwie spółki posiadaja tego samego udziałowca (100%) będącego prezesem zarządu. Jest to obywatel Republiki Czeskiej. Zależy nam na tym, aby zatrudniać kierowców (Ukraińcy, Białorusini, Polacy, Czesi ) na polska spółkę(95%) oraz obywateli Czech na czeską spółkę(5%). Zlecenia natomiast będą w tej samej  proporcji na polska i czeska spółkę.  Karty paliwowe mamy na czeska spółkę, a w przyszłości także na polską.  Zatem : kierowcy i zlecenia są na polska spółkę a jeżdżą i korzystają z aut oraz kart paliwowych czeskiej spółki. Chcielibyśmy to uregulować w zakresie prawa pracy, rachunkowości (vat), ewentualnych cen transferowych,skonsolidowanego bilansu, jeśli trzeba.., a także min placy na terenie Europy oraz niezbędnych dokumentów i pozwoleń dla kierowców typu A1, macron itp

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926)
  2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141)
  3. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535)
  4. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych ((Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037)
  5. Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2018 poz. 1000)
  6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)
  7. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L z 2004 r., Nr 166, str. 1; ost. zm. Dz.Urz. UE L z 2017 r. Nr 76, poz. 13)
  8. Rozporządzenie Parlamentu i Rady (WE) nr 987/2009 dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L z 2009 r. Nr 284, str. 1; (Dz.Urz. UE L z 2018 r. Nr 54, poz. 18)
  9. Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778; (Dz.U. z 2018 r. poz. 1076)
  10. Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej COM/2020/682 final

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Po pierwsze należy wskazać, że pracownicy danej spółki odpowiadają jedynie wobec tej spółki. Regulamin pracy powinien zostać sporządzony oddzielnie do każdej z nich. Poniżej zostały omówione przede wszystkim kwestie: 

  1. Udostępniania środków trwałych
  2. Udostępniania środków trwałych w kredycie i w leasingu 
  3. Leasingu pracowniczego
  4. Wymagań dla kierowców zawodowych

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Jeżeli mowa o korzystaniu z samochodów i kart paliwowych przez polskich pracowników i jednoczesne wykonywanie zleceń przez pracowników czeskich powinno odbywać się na zasadzie umowy o współpracy między spółkami. Należy podkreślić, że jedna grupa kapitałowa nie daje uprawnienia do nieformalnego przerzucania pracownika z jednej spółki do drugiej, nawet po uprzedniej zmianie miejsca pracy tej osoby. Każda z firm jest odrębnym podmiotem prawnym i w zakresie prawa pracy niezależnym pracodawcą.

Spółka czeska udostępniając polskiej spółce karty paliwowe będzie świadczyć na jej rzecz odpłatną usługę polegającą na finansowaniu dokonywanych przez nią zakupów paliw.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

W konsekwencji udostępnienie spółce polskiej kart paliwowych stanowi odpłatne świadczenie usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – analogicznie będzie z prawem czeskim, gdyż nastąpiła koordynacja ustawodawstw unijnych. 

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej – tak też w prawie europejskim czyli dotyczącym spółki czeskiej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Spółka czeska udostępniając spółce polskiej karty paliwowe działa jako kredytodawca. Zatem skoro z powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to należy stwierdzić, że świadczona przez Wnioskodawcę usługa finansowania w związku z udostępnieniem polskiej spółce kart paliwowych korzysta ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Wobec powyższego spółka czeska świadcząc usługę finansowania na rzecz spółki polskiej nie będzie wykonywać czynności, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Tym samym w związku ze świadczeniem usługi nie wystąpi podatek należny, który należałoby wykazać w deklaracji podatkowej.

Podsumowując, transakcje dokonywane pomiędzy spółkami polegające na udostępnianiu kart paliwowych do tankowania paliwa poza granicami kraju, stanowią odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, czyli czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, że powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy i korzystają ze zwolnienia od podatku, spółka czeska czy polska nie jest zobowiązana do wykazania podatku należnego z tytułu tych transakcji.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Odnośnie korzystania z pojazdów spółki czeskiej, o ile będą to pojazdy kredytowane, nie ma przeszkód aby je udostępniać spółce polskiej – nawet na zasadzie kompensaty. Konieczne jest – jak wskazano powyżej – zawarcie umowy o współpracy. 

Jeżeli mowa o pojazdach w leasingu, należy zweryfikować umowy leasingu, gdyż mogą one zabraniać udostępniania pojazdów. 

Warunki i możliwość użytkowania przedmiotu leasingu przez osobę (także firmę) trzecią regulują zazwyczaj Ogólne Warunki Umowy Leasingu (OWUL), które najczęściej są załącznikiem do umowy leasingu. Firmy leasingowe starają się trzymać zasady, że „niezarobkowe” udostępnienie przedmiotu, np.: rodzinie nie wymaga uzyskania dodatkowej zgody. Podobnie jest w przypadku pracowników itp. Zgody wymaga natomiast zarobkowe udostępnienie przedmiotu, np.: podnajem, wypożyczenie.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Odnośnie przekazywania pracowników między spółkami, wyjaśniam co następuje. Jeżeli nie skorzystają Państwo z umów o współpracy w zakresie wypożyczania sprzętu czy udostępniania kart paliwowych, w Państwa przypadku de facto będzie miejsce również przekazanie pracowników, gdyż zlecenia spółki polskiej będą wykonywać pracownicy spółki czeskiej i na odwrót.

Zgodnie z art. 1741 Kodeksu pracy:,

„§ 1. Za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami.

§ 2. Okres urlopu bezpłatnego, o którym mowa w § 1, wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy”.

Podstawą „leasingu pracowniczego” jest urlop bezpłatny u dotychczasowego pracodawcy, skutkujący zawieszeniem stosunku pracy. Aby przeprowadzić leasing pracownika konieczna jest zgoda pracownika wyrażona na piśmie oraz zawarcie porozumienia z kontrahentem, do którego mają być wypożyczeni pracownicy. Należy stworzyć dwa odrębne dokumenty:

  1. zgodę pracownika wraz z zapisem, że otrzymuje on bezpłatny urlop w swojego pierwotnego pracodawcy,
  2. porozumienie określające czas trwania wypożyczenia oraz wynagrodzenie przysługujące firmie za wypożyczenie pracownika (na gruncie VAT jest to traktowane jako świadczenie usługi).

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Warunki pracy pracownika u innego przedsiębiorcy określa się w umowach zawieranych między pracownikiem a tymże nowym pracodawcą. Prawo pracy nie określa maksymalnego czasu trwania takiego leasingu. Jeżeli jednak trwałby on zbyt długo, pracodawca może narazić się na zarzut próby obejścia przepisów o pracownikach tymczasowych. Przepisy ustawy ustalają czas pracy tymczasowej na 36 miesięcy. Należy również pamiętać, że w okresie trwania leasingu pracowniczego dotychczasowy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia, nie płaci składek, zaliczek na podatek. Stosunek pracy jest ważny, ale z uwagi na urlop bezpłatny ulega czasowemu zawieszeniu.

Wskazać również należy, że zgodnie z regułą podstawową obowiązek zapłaty podatku VAT obciąża podatników dokonujących dostawy towarów bądź też świadczących konkretne usługi. Jednakże ustawodawca przewidział w tym zakresie pewne wyjątki. Otóż zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy VAT –podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. usługodawcą jest czynny podatnik, który nie korzysta ze zwolnienia podatkowego;
  2. usługobiorcą jest podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny”.

Dodatkowo, w myśl art. 17 ust. 1h ww. ustawy, powyższą zasadę opodatkowania nabywcy, stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, zatem dla prawidłowego rozumienia terminu „podwykonawca” wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego podwykonawca to „firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy”.

Konstrukcję, w której to nabywca płaci podatek należny, nazywamy odwrotnym obciążeniem VAT. Na marginesie warto zaznaczyć, że nabywca nadal posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków na usługę wymienioną w załączniku nr 14.

Należy jednak zauważyć, że usługi związane z udostępnianiem personelu nie zostały wymienione w żadnym punkcie załącznika nr 14 do ustawy. Powoduje to, że niezależnie, czy usługodawca w ramach danej transakcji występuje jako wykonawca, czy też podwykonawca, tego rodzaju usługi nie będą objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia. Podatek VAT należny będzie zatem płacony na zasadach ogólnych.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Powyższa teza znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 marca 2017 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.6.2017.1.PC, gdzie w uzasadnieniu czytamy:

„Wnioskodawca wskazał, że usługi udostępniania pracowników na terenie budowy klasyfikuje wg PKWiU pod numerem 78.30.19.0 – jako pozostałe usługi związane z udostępnianiem pozostałego personelu, gdzie indziej nie sklasyfikowanego. Natomiast w załączniku nr 14 do ustawy nie zostały wymienione ww. usługi związane z udostępnianiem pozostałego personelu, gdzie indziej niesklasyfikowanego. Zatem skoro świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie stanowią usług wymienionych przez ustawodawcę w załączniku nr 14 do ustawy jako te, do których ma zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia, to tym samym w analizowanej sprawie nie są spełnione przesłanki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy. Przepis ten ma zastosowanie bowiem jedynie w odniesieniu do usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy świadczonych przez podwykonawcę. W związku z powyższym świadczona usługa udostępniania pracowników na terenie budowy nie będzie wpisywała się w mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa (zleceniodawca)”.

W interpretacji tej w opisie stanu faktycznego zawarty jest również taki fragment:

„Umowa określa również termin płatności i informację o dacie dostarczenia faktury za miesięcznie wykonaną przez firmę usługę wraz z raportem pracy potwierdzonym przez kierownika budowy – a następnie na podstawie kolejnych zleceń co do miejsca budowy zleceniodawcy pracowników zgodnie z zapotrzebowaniem co do posadowionej ilości żurawi. Oddelegowani do zleceniodawcy pracują na budowach i pozostają pod kontrolą i nadzorem zleceniodawcy”.

Najęcie pracowników którzy wykonują polecenia pod nadzorem zleceniodawcy koresponduje z koncepcją leasingu pracowniczego i wskazuje, że również w przypadku gdy ma miejsce „najęcie pracowników”, którzy wykonują polecenia pod nadzorem zleceniodawcy, to taka czynność udostępniania personelu podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Powyższe znajduje również potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5.05.2017 r., nr 3063-ILPP1-2.4512.62.2017.2.PG oraz w interpretacji z 13.04.2017 r., nr 1061-IPTPP3.4512.108.2017.1.BM:

„Wnioskodawca świadcząc usługi udostępniania personelu PKWiU 78.30.19.0 jest podatnikiem i usługi te podlegają opodatkowaniu według stawki 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. W myśl art. 106e ust. 1 pkt 12 ustawy faktura powinna zawierać stawkę podatku.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, iż za wykonane usługi udostępniania personelu, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 78.30.19.0, należy wystawić fakturę na zasadach ogólnych, ze stawką 23%”.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Organy podatkowe inaczej jednak interpretują sytuację gdy ma miejsce wypożyczenie maszyn wraz z pracownikami obsługującymi. W takim wypadku zastosowanie znajdzie mechanizm odwrotnego obciążenia. W interpretacji indywidualnej z 21.03.2017 r., 3063-ILPP1-1.4512.36.2017.2.SJ Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził:

„Praca Wnioskodawcy polega na usłudze wynajmu sprzętu specjalistycznego wraz z operatorem. Zainteresowanego nie interesuje co wykonuje firma będąca jego zleceniodawcą, która jest jednocześnie podwykonawcą jakiejś innej firmy będącej ostatecznym inwestorem. Jedynym zadaniem Wnioskodawcy jest dojechanie do wyznaczonego miejsca pracy i podniesienie do góry pracowników zewnętrznej firmy we wskazane przez nich miejsce. Nie interesuje zatem Zainteresowanego fakt, czy wykonywana przez nich praca jest uznawana za pracę budowlaną. (…) Należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie mechanizm odwróconego obciążenia, gdyż Wnioskodawca jak sam wskazał w opisie sprawy występuje jako podwykonawca podwykonawcy głównego wykonawcy. Ponadto, Wnioskodawca jako podwykonawca świadczy usługi wymienione w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, na zlecenie innego podwykonawcy, który jest czynnym podatnikiem VAT”.

Podobnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 22.06.2017 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.45.2017.2.KT:

„Reasumując – można tu mówić o spełnieniu przesłanki dla odwrotnego obciążenia (poz. 48. załącznika nr 14 do u.p.t.u. wskazuje „Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych” (PKWiU 43.99.90.0)”.

W przedstawionej przez Państwa sytuacji kierowca transportu międzynarodowego jest obecnie uznawany za pracownika delegowanego. W związku z tym musi posiadać potwierdzenie ustawodawstwa mającego zastosowanie w zakresie ubezpieczeń społecznych – zaświadczenie A1. Oznacza to, że jako pracodawca są Państwo zobowiązani uzyskać dla niego poświadczenie tego formularza w ZUS. W okresie świadczenia pracy kierowca musi wozić go ze sobą.

Zaświadczenie A1 potwierdza, któremu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlega dana osoba. Wystawione przez ZUS zaświadczenie potwierdza, że w okresie pracy za granicą właściwe jest ustawodawstwo polskie, a więc składki powinny być opłacane w Polsce. Może ono zostać wydane, jeśli są spełnione następujące warunki: 1. pracodawca prowadzi „normalną działalność” w państwie wysyłającym, tzn. prowadzi tam znaczną część faktycznej działalności (a nie tylko działalność związaną z samym zarządzaniem wewnętrznym i administrowaniem firmą), na terytorium państwa członkowskiego, w którym firma ma swoją siedzibę,

2. pracownik podlegał przed okresem delegowania systemowi zabezpieczenia społecznego państwa wysyłającego (w omawianym przypadku – Polski),

3. zostaje zachowany związek pracownika z pracodawcą w okresie delegowania (pracę uważa się za wykonywaną na rzecz pracodawcy państwa wysyłającego, jeżeli jest ona wykonywana dla tego pracodawcy oraz gdy istnieje bezpośredni związek między pracownikiem a pracodawcą, który go delegował, tzn. strony łączy stosunek pracy oraz istnieje faktyczny związek wykonywanych obowiązków z działalnością pracodawcy),

4. okres delegowania nie przekracza 24 miesięcy,

5. pracownik nie został wysłany w celu zastąpienia innej osoby delegowanej.

Prawo do kontroli zaświadczenia A1 na terytorium świadczenia pracy mają odpowiednie organy lub podmioty odpowiedzialne na terytorium danego państwa członkowskiego (w każdym państwie UE są to różne instytucje o różnych nazwach). Kontrola ta dotyczy prawidłowości delegowania pracowników na terytorium danego kraju, a w szczególności ustalenia, czy:

  1. pracodawca delegujący pracownika do innego kraju rzeczywiście prowadzi znaczną działalność na terytorium innego państwa członkowskiego oraz
  2. pracownik delegowany na terytorium innego kraju wykonuje pracę na tym terytorium tylko tymczasowo.

Posiadanie przez kierowcę zaświadczenia A1 jest obowiązkiem. Jest ono skrupulatnie sprawdzane w trakcie kontroli pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia w transporcie drogowym (szczególnie we Francji i Austrii). Brak zaświadczenia A1 może w niektórych sytuacjach skutkować nałożeniem na Państwa firmę znaczącej kary finansowej, a nawet zawieszeniem możliwości świadczenia usług w państwie przyjmującym (np. we Francji). Obowiązek posiadania zaświadczenia A1 spoczywa również na kierowcach prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (w ramach tzw. samozatrudnienia).

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Wspomina Pan o loi macron – jeżeli kierowcy będą przejeżdżać przez terytorium Francji, będzie konieczne posiadanie odpowiednich dokumentów.

Loi Macron wymaga od kierowców transportu międzynarodowego, aby bezwzględnie mieli przy sobie:

  1. umowę o pracę; ten dokument nie musi być przetłumaczony na język francuski
  2. zaświadczenie o oddelegowaniu; konieczne jest posiadanie zaświadczenia w języku francuskim i wg wzoru przygotowanego przez tamtejsze władze.

Zaświadczenie o oddelegowaniu jest ważne nie dłużej niż 6 miesięcy i obejmuje wszystkie przewozy wykonywane w ramach delegacji. Dokument nie musi zawierać informacji o planowanych operacjach. Każdy delegowany pracownik musi mieć osobne zaświadczenie o odddelegowaniu.

Powiązane spółki polska i czeska – udostępnianie pracowników, kart paliwowych

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Nabycie nieruchomości przez obywatela UE w Polsce

Nabycie nieruchomości przez obywatela UE w Polsce

Nabycie nieruchomości przez obywatela UE w Polsce

Stan faktyczny: Planuję zakup nieruchomości w Polsce na rynku pierwotnym. Jako że mieszkam za granicą, umowę deweloperską będzie podpisywał za mnie mój ojciec, który ma upoważnienie potwierdzone notarialnie. 

Jednocześnie chciałbym dopisać do księgi wieczystej mieszkania, jako współwłaścicielkę, moją żonę która jest obywatelką Hiszpanii i nie ma w Polsce rezydencji ani numeru PESEL. Nasz akt małżeństwa jest oficjalnie zarejestrowany w Urzędzie Stanu Cywilnego w mieście, z którego pochodzę.

Proszę o informację czy powyższe dopisanie małżonki jest możliwe na etapie podpisywania samej umowy deweloperskiej lub w późniejszym terminie. Czy wymagana jest obecność małżonki osobiście? Czy można taki proces przeprowadzić na podstawie jedynie danych z paszportu.

Przedłożone dokumenty: brak

Nabycie nieruchomości przez obywatela UE w Polsce

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ((Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350)
  2. Ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 2016 r. poz. 1061 z późn. zm.).

W związku z tym, że Pana żona jest obywatleką UE, nie ma konieczności uzyskania pozwolenia na nabycie nieruchomości, jakie jest wymagane w przypadku cudzoziemców. 

W związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej generalna zasada wskazująca na obowiązek uzyskania przez cudzoziemców zezwolenia na nabycie nieruchomości nie obejmuje obywateli oraz przedsiębiorców państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Oznacza to, że od 1 maja 2004 r. minister spraw wewnętrznych i administracji nie wydaje zezwoleń dla obywateli oraz przedsiębiorców mających miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Nabycie nieruchomości przez obywatela UE w Polsce

Pana żona nadto nie musi być obecna przy podpisywaniu umów notarialnych. 

Aby udzielić pełnomocncitwa do tej czynności przez żonę, np. Pana ojcu, żona powinna udać się do notariusza we Francji i podpisać pełnomocnictwo w ten sposób. 

Następnie w Polsce należy pełnomocnictwo przetłumaczyć u tłumacza przysięgłego i uzyskać (nawet online) klauzulę tzw. Apostille. Klauzla ta legalizuje dokumenty wydane za granicą i od momentu jej uzyskania, pełnomocnictwem można się posługiwać, jakby było sporządzone u notariusza w Polsce. 

Zatem po sporządzeniu pełnomocnictwa we Francji i przesłaniu Panu oryginału, można dokument wysłać do Ministerstwa Spraw Zagranicznych i uzyskać klauzulę apostille.

Zasady używania apostille reguluje konwencja haska z 5 października 1961 r. Poświadczenie takie sporządzane jest według wzoru załączonego do konwencji i ma formę bądź to adnotacji zamieszczanej na właściwym dokumencie, bądź odrębnego dokumentu do niego załączanego. Wydawane jest przez właściwy organ państwa, z którego to dokument pochodzi. W większości państw europejskich są to Ministerstwa Spraw Zagranicznych, delegujące często to uprawnienie na inne urzędy. Ostatnim krokiem do skutecznego posługiwania się pełnomocnictwem wydanym za granicą jest jego przetłumaczenie przez tłumacza przysięgłego języka, w którym zostało ono sporządzone.

Nabycie nieruchomości przez obywatela UE w Polsce

Apostille jest to poświadczenie dokumentu sporządzonego w jednym państwie umożliwiające legalne użycie go w innym państwie. Poświadczenie to wydawane jest przez właściwy organ państwa, z którego dokument pochodzi. Zasady używania ww. poświadczenia reguluje Konwencja haska z 5 października 1961 r., która w stosunku do Polski weszła w życie dnia 14 sierpnia 2005 r.

Apostille sporządza się według wzoru załączonego do Konwencji. Należy wskazać, iż apostille ma formę adnotacji dokonywanej na dokumencie. Zgodnie z postanowieniami ww. Konwencji (znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych) pełnomocnictwo sporządzone w formie aktu notarialnego, z dołączoną klauzulą apostille, jest wystarczające.

Oprócz klauzuli apostille dokument pełnomocnictwa sporządzonego za granicą musi być jeszcze w Polsce przetłumaczony na język polski przez tłumacza przysięgłego języka, w którym dokument został sporządzony.

Nabycie nieruchomości przez obywatela UE w Polsce

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Działalność gospodarcza małżonka założona w trakcie rozwodu – podział majątku

Działalność gospodarcza małżonka założona w trakcie rozwodu - podział majątku

Działalność gospodarcza małżonka założona w trakcie rozwodu – podział majątku

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59)
  2. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2018 poz. 646)

Działalność gospodarcza małżonka założona w trakcie rozwodu – podział majątku

Stosownie do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

„Art. 41. § 1. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.

§ 2. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

§ 3. Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9”.

Działalność gospodarcza małżonka założona w trakcie rozwodu – podział majątku

Małżonek, korzystając ze swobody w otwieraniu działalności gospodarczej, założył taką działalność. Nie potrzebował do tego Pani zgody ani też nie był zobowiązany prawnie informować Panią o tym fakcie.

Prowadzenie działalności gospodarczej przez jednego małżonka nie jest uzależnione od zgody drugiego lub poinformowania go o tym. Nie jest także zależne od ustroju majątkowego w małżeństwie.

Wszystko, co małżonek zarobi w swojej firmie, po opodatkowaniu stanowi majątek wspólny. Także majątek nabyty do firmy w czasie trwania wspólności majątkowej stanowi majątek wspólny. W praktyce po ustaniu wspólności majątkowej firma jednego małżonka jest brana pod uwagę przy podziale majątku wspólnego (w zasadzie to jej wartość).

Działalność gospodarcza małżonka założona w trakcie rozwodu – podział majątku

Ustawodawca nie ustanowił rozdziału między majątkiem jednoosobowej firmy a majątkiem prywatnym przedsiębiorcy. Oznacza to, że osoba fizyczna prowadząca działalność na podstawie wpisu do CEIDG odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy i za zobowiązania osobiste w sposób nieograniczony. Działa to dwojako, gdyż zarówno wierzyciel przedsiębiorstwa (np. kontrahent), jak i wierzyciel osobisty przedsiębiorcy (np. bank, który udzielił kredytu gotówkowego) mają prawo do zaspokojenia należnych im wierzytelności z majątku firmy i majątku prywatnego przedsiębiorcy.

Za długi firmy przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem osobistym oraz wchodzącymi w skład majątku wspólnego małżonków dochodami uzyskanymi z działalności gospodarczej.

Oznacza to, że Pani odpowiada za długi z działalności męża z majątku wspólnego. 

„Art. 31. § 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

 1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,

 2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,

 3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,

 4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.)”.

„Art. 33. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

 1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,

 2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,

 3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,

 4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,

 5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,

 6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,

 7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,

 8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,

 9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,

 10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.

Działalność gospodarcza małżonka założona w trakcie rozwodu – podział majątku

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Dotyczy: podziału majątku w trakcie trwania małżenstwa

Stan faktyczny: moje pytanie jest z zakresu rozdzielczości majątkowej w trakcie trwania małżeństwa

Proszę o odpowiedź czy jest możliwe zawarcie np. umowy o rozdzielczość majątkową w trakcie trwania związku małżeńskiego (występuje wspólnota majątkowa), posiadamy wraz z żoną wspólny majątek w postaci 2 mieszkań domu z działką oraz działki budowlanej dodatkowo każde z nas pozyskało masę spadkową po rodzicach ja po obojgu rodzicach żona po ojcu. 

Prowadzimy działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEidG, żona oddzielną swoją działalność ja oddzielną swoją działalność, chodzi mi o zawarcie takiej umowy rozdzielczości majątkowej gdzie np. majątek wspólny zgromadzony do 10 maja 2021 roku pozostał częścią wspólną małżeństwa a wprowadzić umowę rozdzielczości majątkowej od 11 maja 2021 r która by stanowiła że od tego dnia pozostajemy w rozdzielczości majątkowej.

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)
  2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59)

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Na wstępie należy wskazać, że rozdzielność majątkową można ustanowić w każdej chwili. Pana pytanie dotyczy bardziej podziału majątku jaki w tej chwili Państwo posiadają.

Zgodnie z treścią art. 47 § 1: „Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

§ 2. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej”.

Powyższy przepis umożliwia dokonanie podziału majątku w trakcie trwania małżeństwa. Tak więc ustawodawca dopuszcza możliwość podziału majątku dorobkowego jeszcze w czasie trwania małżeństwa. Podział majątku może dotyczyć jedynie określonego składnika majątku, np. nieruchomości jak i całości. 

Małżeński ustrój majątkowy może być ukształtowany według innych zasad niż przewidziane przepisami o ustawowym ustroju majątkowym. Może do tego dojść przez zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej. Zawarcie takiej umowy jest wyrazem realizacji autonomii woli jednostki występującej w majątkowym prawie małżeńskim. Ustawa zakreśla jednak granice, w jakich autonomia ta może się wyrażać, i określa, jakie majątkowe umowy małżeńskie mogą być zawierane, zasady ich zawierania i skutki prawne tych umów.

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Umowa w zasadzie może być zawarta w dowolnej formie. Jeżeli jednak w skład dzielonego majątku wchodzi nieruchomość, umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności (art. 1037 § 2 w zw. z art. 73 § 2 zd. 1 K.c.). Zastrzeżenie to odnosi się także do sytuacji, gdy w skład dzielonego majątku wchodzi inne prawo, do którego przeniesienia ustawa wymaga formy aktu notarialnego (np. prawo użytkowania wieczystego – art. 237 w zw. z art. 158 K.c., spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – art. 172 ust. 4 ust. o spółdz. mieszk.). Jeżeli w skład dzielonego majątku wchodzi przedsiębiorstwo (art. 551 K.c.), umowa o podział tego majątku powinna być zawarta w formie pisemnej z podpisami poświadczonymi notarialnie (art. 751 K.c.), przy czym rygor ten zastrzeżony jest jedynie do celów dowodowych (art. 74 K.c.).

Umowny podział majątku wspólnego może objąć cały ten majątek lub być ograniczony do jego części (art. 1038 § 2 K.c.).

Zawierając umowę, strony w zasadzie mają pełną swobodę w wyborze sposobu podziału majątku wspólnego. Umowa jest nieważna (art. 58 § 1 K.c.) ze względu na sposób podziału tylko wówczas, gdy narusza on ograniczenia ustawowe, np. ustanowiono odrębną własność lokali, które nie są lokalami samodzielnymi w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.), albo gdy umowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 K.c.), np. rażąco krzywdzi jednego z małżonków.

W umowie o podział wspólnego majątku strony nie mogą ustalić nierównych udziałów w tym majątku.

Analizując powyższe, należy wskazać, iż jest możliwy podział majątku przez dokonaniem rozwodu. Ustawodawca wyklucza jednak możliwość zawierania umów przedwstępnych w zakresie podziału majątku.

Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link

Opublikowano przez

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Stan faktyczny: Byla i jest spółka z o.o. Był tylko 1 członek zarządu. 3 lata temu ten członek zarządu (prezes zarzadu) złożył wniosek o wykreślenie go z KRS, a tydzień później złożył rezygnację w spółce. Później wyjechal na 3 lata z kraju. Teraz po powrocie przypadkiem dowiedział sie że dalej figuruje w krs jako członek zarządu tej spółki. Kiedy był za granicą sad wezwał go do uzupełnienia braków formalnych wspomnianego wniosku o wykreślenie z krs. Okazało się że finalnie miał miejsce zwrot tego wniosku i postanowienie o odrzuceniu wniosku. Jak teraz załatwić wykreslenie go z krs spolki i kto ma to zrobić  on czy spółka ( spółka nie ma zarządu ani żadnego organu reprezentujacego). Czy wchodzi w grę jakieś wszczęcie postępowania przymuszajacego czy jakieś wykreślenie z urzędu? Czy złożyć jakis wniosek? Proszę o podanie konkretnych artykułów rj podstawy prawnej udzielonej odpowiedzi.

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych ((Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037)
  2. Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. 1997 nr 121 poz. 769)

Na wstępie należy wskazać na rozróżnienie członka zarządu i wspólnika. Wspólnik ustępuje ze spółki sprzedając udziały, członek zarządu jest odwoływany uchwałą. Rozumiem, że sprawa dotyczy jedynie zarządu.

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Jeżeli spółka (poprzez nowy zarząd – w Państwa przypadku brak tego organu) nie dopełnia swojego obowiązku zgłoszenia zmian do rejestru, były członek zarządu i/lub wspólnik, którego wykreślenie ma dotyczyć, może złożyć do KRS stosowne oświadczenie, które będzie informowało sąd o zaistniałym stanie faktycznym, a więc o braku złożenia przez spółkę wniosku pomimo upływu 7-dniowego terminu. Powinien on jednocześnie przedstawić dokumenty, które potwierdzą fakt wygaśnięcia mandatu oraz zaprzestania pełnienia danej funkcji w zarządzie spółki -jeżeli nie ma tych dokumentów, oświadczenie należy w tym aspekcie dokładnie opisać i uargumentować, aby sąd pominął dowód z dokumentu lub wezwał spółkę do ich przedłożenia. W efekcie powyższego działania Sąd może wszcząć postępowanie przymuszające, jeżeli uzna to za konieczne celem zmuszenia spółki do dopełnienia jej obowiązku, i wezwać spółkę do złożenia stosownego wniosku, a w przypadku braku skuteczności wezwania, możliwe jest nałożenie na spółkę grzywny, a także dokonanie wpisu przez sąd z urzędu.

W świetle powyższego niewykreślony członek zarządu powinin skierować do sądu stosowne oświadczenia w zakresie bycia członkiem zarządu na podstawie art. 24 ust. 6 Ustawy o KRS.

Poniżej wyjaśniamy szczegółowe zasady działania mechanizmów zgłoszeń sądowych. 

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Często rozwiązanie i wykreślenie spółki z o.o. z KRS wiąże się z pewnymi stałymi wydatkami, których nie da się uniknąć. Warto wskazać, że wspólnicy takiej spółki z o.o. zamiast likwidacji mogą rozważyć jej sprzedaż, a właściwie zbycie wszystkich posiadanych udziałów. Sprzedaż udziałów jest rozwiązaniem tańszym i mniej czasochłonnym, wymaga jednak znalezienia nabywcy. Tak zapewne stało się w Pana przypadku.

Zgodnie z art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (ustawa o KRS) wniosek o wykreślenie byłych członków zarządu z rejestru przedsiębiorców należy zgłosić w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu (wpisem jest również wykreślenie zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy o KRS), chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Podmiotem, na którym spoczywa obowiązek złożenia wniosku do rejestru przedsiębiorców, jest spółka reprezentowana przez aktualny zarząd, względnie właściwie umocowanego pełnomocnika.

Trzeba pamiętać, że członek zarządu powinien czuwać nad tym, aby ten obowiązek został spełniony, ponieważ brak takiego zgłoszenia powoduje, że figurując w aktach rejestrowych spółki, może Pani zostać pociągnięta do odpowiedzialności tak, jakby wciąż sprawowała Pani swą funkcję.

W przypadku niedopełnienia przez spółkę obowiązku złożenia wniosku do rejestru przedsiębiorców odnośnie do wykreślenia członków zarządu zastosowanie znajduje m.in. przepis art. 24 ustawy o KRS.

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Nadto, były członek zarządu może zwrócić się do KRS o wykreślenie go z funkcji członka zarządu.

Wynika to z faktu, że były członek zarządu utracił prawo do reprezentowania spółki, a co za tym idzie w rozumieniu ustawy o KRS nie jest już legitymowany do składania wniosku do KRS o wykreślenie go z funkcji członka zarządu. Zgodnie z przepisami obowiązek ten spoczywa na aktualnym zarządzie spółki, który zgodnie z art. 22 ustawy o KRS ma obowiązek poinformowania sądu rejestrowego o dokonaniu zmian w reprezentacji spółki w terminie 7 dni od nastąpienia zdarzenia podlegającego obowiązkowi wpisu.

Jeżeli spółka przekroczy ten termin (a tak się stało), Pani jako były członek zarządu może pisemnie poinformować sąd o swojej rezygnacji lub odwołaniu i o niedopełnieniu przez spółkę obowiązku zmiany wpisu w KRS. W piśmie warto podkreślić, że dane, których dotyczy wpis, są istotne i ich wykreślenie leży w interesie Pani jako byłego członka zarządu. Jeżeli sąd uzna to za konieczne, może usunąć wpis z urzędu, jeżeli jednak nie skorzysta z tej możliwości, może wszcząć tzw. postępowanie przymuszające.

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Zgodnie z art. 24 ustawy o KRS:

„1. W razie stwierdzenia, że wniosek o wpis do Rejestru lub dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy wzywa obowiązanych do ich złożenia, wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin, pod rygorem zastosowania grzywny przewidzianej w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji świadczeń niepieniężnych. W razie niewykonania obowiązków w tym terminie sąd rejestrowy nakłada grzywnę na obowiązanych. Przepisów art. 1052 zdanie drugie i art. 1053 Kodeksu postępowania cywilnego nie stosuje się.

2. Sąd rejestrowy może ponawiać grzywnę, o której mowa w ust. 1.

3. Jeżeli środki, o których mowa w ust. 1 i 2, nie spowodują złożenia wniosku o wpis lub dokumentów, których złożenie jest obowiązkowe, a w Rejestrze jest zamieszczony wpis niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy, sąd rejestrowy wykreśla ten wpis z urzędu.

4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd rejestrowy może dokonać z urzędu wpisu danych odpowiadających rzeczywistemu stanowi rzeczy, o ile dokumenty stanowiące podstawę wpisu znajdują się w aktach rejestrowych, a dane te są istotne”.

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Zmuszenie spółki do dopełnienia obowiązku złożenia właściwego wniosku do KRS

Postępowanie przymuszające uregulowane w ustawie o KRS ma na celu zmuszenie spółki do dopełnienia obowiązku złożenia właściwego wniosku. Niewykonanie wezwania sądu skutkuje nałożeniem na spółkę grzywny na podstawie art. 1052 K.p.c. Grzywna ta może zostać ponowiona, jednak jej łączna suma nie może przekroczyć miliona złotych. Jeżeli wezwanie ani grzywna lub grzywny nie spowodują zmiany wpisu, sąd wykreśla wpis z urzędu. Zgodność danych w KRS z rzeczywistym stanem rzeczy jest dla obu stron, tj. spółki i byłego członka zarządu, istotna z dwóch powodów.

Po pierwsze, w wypadku kiedy dane byłego członka zarządu dalej widnieją w KRS, stwarza to dla niego niebezpieczeństwo pociągnięcia do odpowiedzialności solidarnej z innymi członkami uprawnionymi do reprezentowania spółki na podstawie art. 299 Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.). Zgodnie z przepisami K.s.h. w wypadku niewypłacalności spółki za jej długi odpowiada zarząd. Oznacza to, że na podstawie art. 17 ustawy o KRS zawierający domniemanie prawdziwości wpisu były członek byłby traktowany przez wierzycieli jako współodpowiedzialny za zobowiązania spółki, której członkiem w rzeczywistości już nie jest. Domniemanie to można obalić, nie zmienia to jednak faktu, że taka sytuacja jest dla byłego członka niekorzystna i może narażać go na nieuzasadnione roszczenie ze strony wierzycieli spółki.

Z drugiej strony, niedopełnienie obowiązku stanowi problem dla samej spółki. Zgodnie z art. 18 ustawy o KRS podmiot, na którym spoczywa obowiązek zgłoszenia wpisu do KRS, odpowiada za szkody wyrządzone osobie trzeciej w związku z brakiem dopełnienia tego obowiązku. W tej sytuacji spółka będzie odpowiadała za wszystkie szkody poniesione przez m.in. byłego członka zarządu w wyniku niedopełnienia obowiązku zmiany wpisu lub osoby trzeciej, która zawarła umowę z byłym członkiem nadal występującym w imieniu spółki.

Nieuzupełnione braki formalne wniosku o wykreślenie jedynego członka zarządu spółki z KRS

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten linkhttps://prawnikonline24.pl/zadaj-pytanie/

Opublikowano przez

Badanie alkomatem przez Policję – nasze prawa

Badanie alkomatem przez Policję - nasze prawa

Badanie alkomatem przez Policję – nasze prawa

Stan faktyczny: Proszę o opinię, czy mogę złożyć zasadną skargę do sądu na działania policji. Zatrzymywali oni wszystkich kierowców przede mną i sprawdzali ich trzeźwość. Nie zgodziłem się na sprawdzenie, ponieważ w myśl art. 129 Prawa o ruchu drogowym, policjant aby sprawdzić trzeźwość kierowcy powinien mieć uzasadnione podejrzenie, że kierowca jest w stanie nietrzeźwości, a w tym przypadku, policjant zatrzymywał rutynowo wszystkich i również do mnie podszedł od razu z urządzeniem wykrywającym alkohol. Samochód został zamknięty, a ja zostałem dowieziony do komendy policji, gdzie poddałem się badaniu alkomatem stacjonarnym, ponieważ powiedziano mi, że jeżeli tego nie zrobię, zostanę przewieziony do szpitala, gdzie zostanie przymusowo ode mnie pobrana krew. Wynik wyszedł 0,00, więc policjanci postanowili mnie dalej szykanować i zarządzili badanie na obecność narkotyków, wyraźnie szukając podstawy do zatrzymania mnie. Wynik badania we wszystkich próbach wyszedł negatywny. Ostatecznie uwolniono mnie, odwożąc do pozostawionego samochodu. Straciłem mnóstwo czasu, narażono mnie na poważny stres. Jakie mam możliwości złożenia skargi i jakie mogą być jej skutki?

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

  1. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r.  Prawo o ruchu drogowym (tekst pierwotny: Dz. U. 1997 r. Nr 98 poz. 602) (dalej „prawo o ruchu”)
  2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. Postępowanie z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U.2012.488 (R) (dalej „rozporządzenie”)
  3. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U.2014.0.600) (dalej „ustawa”)

Badanie alkomatem przez Policję – nasze prawa

Zgodnie z art. 129 ustawy prawo o ruchu drogowym Policjant, w związku z wykonywaniem czynności określonych w ust. 1, jest uprawniony do żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

Żądanie poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (ust. 2 pkt 3) służy ustaleniu ewentualnego naruszenia zakazu określonego w art. 45 ust. 1 pkt 1, dotyczącego osoby kierującej pojazdem lub co do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem. Z przepisu tego wynika jednocześnie obowiązek poddania się temu badaniu przez wskazane osoby; żądaniu, by badanie było zrealizowane, musi odpowiadać obowiązek drugiej strony.

Przepis ten stanowi podstawę prawną do poddania badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu kierującego pojazdem lub osoby co do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem; inne osoby wymienione w art. 45 ust. 1 pkt 1, tj. prowadzący kolumnę pieszych, jadący wierzchem lub pędzący zwierzęta, nie mogą być poddane temu badaniu, chyba że same wyrażą na to zgodę. Ustawodawca wyraźnie ograniczył to uprawnienie do wskazanych wyżej podmiotów. W razie podejrzenia, że kierujący pojazdem jest w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, policjant powinien spowodować opuszczenie przez niego pojazdu i przeprowadzić badanie trzeźwości w trybie określonym w art. 126 lub 127. O fakcie ujawnienia kierującego, który jest w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, policjant zawiadamia dyżurnego jednostki Policji, który udziela mu wszechstronnej pomocy zwłaszcza, gdy nie jest możliwe przekazanie pojazdu innej osobie (§ 23 ust. 1 cyt. zarządzenia). W razie stwierdzenia, że kierujący pojazdem jest w stanie nietrzeźwości, policjant jest obowiązany uniemożliwić mu kierowanie pojazdem (ust. 2 pkt 8 lit. a). W przypadku gdy kierujący przewozi osoby lub ładunek, które muszą być dostarczone do miejsca przeznaczenia w określonym czasie (np. artykuły łatwo psujące się lub zwierzęta), policjant powinien o tym fakcie niezwłocznie zawiadomić dyżurnego jednostki Policji w celu uzgodnienia dalszego trybu postępowania (§ 23 ust. 3 cyt. zarządzenia).

Badanie alkomatem przez Policję – nasze prawa

Przez „podejrzenie” należy rozumieć wywołane obiektywnymi informacjami subiektywne odczucie organu procesowego wskazujące na prawdopodobieństwo, że zaistniała określona okolicznść (Grzegorczyk, Kodeks, t. 1, 2014, s. 1037). Prawdopodobieństwo należy odróżnić od udowodnienia czy przekonania. Dokonując dalszej analizy, trzeba zauważyć, że ustawodawca wielokrotnie posługuje się pojęciem prawdopodobieństwa, które stopniuje, np.: „duże prawdopodobieństwo”, „uzasadnione podejrzenie”, „uzasadniają dostatecznie podejrzenie” .

Sformułowanie „uzasadnione podejrzenie” użyte w przepisie oznacza konieczność oparcia się przez organ na konkretnych informacjach.

Jeżeli nie zaistniało takie podejrzenie – ma Pan prawo do wniesienia zażalenia. 

Osobie kontrolowanej przysługuje zażalenie do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce dokonania kontroli osobistej, w terminie 7 dni od dnia jej dokonania, w celu zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jej dokonania. Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 50 Kodeksu postępowania karnego. Jeżeli termin minął, można wnieść o przywrócenie. 

Badanie alkomatem przez Policję – nasze prawa

Poniżej również omawiam kwestie samego badania. 

Istnieją określone procedury badania trzeźwości osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia pod wpływem alkoholu.

Regulacje, które zawierają opisy tych procedur to:

– Zarządzenie nr 496 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie badań na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (D.U. Komendy Głównej Policji nr 9 z dnia 15 czerwca 2004 r.);

  • Zasady przeprowadzania pomiarów stężenia alkoholu oraz opiniowania w sprawach trzeźwości opracowane przez Instytut Ekspertyz Sądowych i zatwierdzone przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii w dniu 26 listopada 2004 r. (publikowane m.in. na stronie internetowej Prokuratury Generalnej).

Pierwszy z. dokumentów jest aktem normatywnym, ale o charakterze swoistych przepisów wewnętrznych obowiązujących w Policji, natomiast drugi stanowi jedynie zalecenia ekspertów, jest zatem niewiążący. Powyższe oznacza, iż funkcjonariusze Policji przeprowadzając badanie trzeźwości niezgodnie z Zarządzeniem nr 496 narażają się najwyżej na odpowiedzialność dyscyplinarną, natomiast Zasady (….) nie są w żaden sposób wiążące.

Badanie alkomatem przez Policję – nasze prawa

Procedura badania trzeźwości:

Prawidłowe przeprowadzenie badania trzeźwości jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy osoba podejrzana nie została ujęta na gorącym uczynku i zbadana od razu, a badanie przeprowadzone jest kilka, a nawet kilkanaście godzin później. Należy bowiem podkreślić, że taka sytuacja nie oznacza automatycznie niemożliwości poczynienia ustaleń, które doprowadzą do udowodnienia winy osobie zatrzymanej. Badanie trzeźwości po okresie dłuższym niż kilkanaście godzin jest jednak bezcelowe ze względu na zakończenie procesu wydalenia alkoholu z organizmu. Jeżeli badanie trzeźwości, w szczególności to przeprowadzone po czasie, nie zostanie wykonane prawidłowo albo dostarczy zbyt mało danych (o czym niżej), może się okazać, że nie ma możliwości ustalenia jaką zawartość alkoholu w organizmie posiadał sprawca w momencie popełniania czynu zabronionego. A tym samym trudno będzie organom procesowym wykazać bez dozy wątpliwości czy podejrzany był w momencie gdy prowadził pojazd nietrzeźwy i jaki był stopień tej nietrzeźwości.

Ustalenie zawartości alkoholu we krwi domniemanego sprawcy w opisywanych sytuacjach odbywa się na etapie karnego postępowania przygotowawczego. W tym celu powołuje się biegłego sądowego (najczęściej z zakresu medycyny), który za pomocą wzorów matematycznych oraz wiedzy medycznej określa zawartość alkoholu we krwi danej osoby na określoną godzinę. Jest to bardzo ważny etap, od którego najczęściej zależy końcowy wynik sprawy, a mianowicie skazanie za przestępstwo, ukaranie za wykroczenie lub uniewinnienie.

Aby określić, jakie mogło być stężenie alkoholu we krwi badanego w chwili wypadku, jeśli pobranie krwi miało miejsce w późniejszym czasie, muszą być spełnione następujące warunki:

1) wypadek i kolejne pobrania krwi muszą przypadać na fazę eliminacji alkoholu, tzw. krzywa eliminacji;

2) konsumpcja alkoholu nastąpiła co najmniej na 2,5 godziny przed wypadkiem, a czas pomiędzy wypadkiem i pierwszym pobraniem próby krwi nie przekracza 5-6 godzin;

3) stężenie w pierwszej próbie krwi przekracza 0,4 promille;

4) pobranie krwi musi być co najmniej trzykrotne w równych jednostkach czasowych ( cyt. „Opiniowanie sądowo-lekarskie i toksykologiczne” Zdzisław Marek, Małgorzata Kłys, s. 345 – 349, Kraków, 1998 r).

Niestety, opinie biegłych często obarczone są błędem, gdyż takie „szacowanie” – nawet mając kompletne dane opisane wyżej – z natury rzeczy nie może uwzględniać wszystkich właściwości osobniczych związanych z przyswajaniem i wydalaniem alkoholu przez osobę badaną.

Jeżeli mają Państwo pytania własne, można je zadać klikając w ten link