16.04.2020 r. Spłata kredytu hipotecznego po rozwodzie
Dotyczy: spłaty zobowiązania kredytowego po rozwodzie
Stan faktyczny: X lat temu spisałam z moim byłym mężem ugodę w Sądzie. Zrzekłam się mieszkania. Kredyt hipoteczny mi pozostał. Były mąż albo nie odbiera telefonów ode mnie, albo oszukuje mnie, że załatwia dokumenty do Banku (chociaż wiem, że tego nie robi). Kredyt jest w Banku X. W jaki sposób mogę uwolnić się od kredytu? Czy jest jakiś inny sposób niż wysłanie do Banku Wniosku o przepisanie kredytu na mojego byłego męża? Nadal widnieje w KW. Były mąż nie wypisał mnie jeszcze.
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.)
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 r. Nr 9 poz. 59 z późn. zm.)
Spłata kredytu hipotecznego po rozwodzie
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w treści postanowienia z dnia 15 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II CSK 430/10) „długów zaciągniętych przez oboje małżonków zasadniczo nie można rozliczać przy podziale majątku wspólnego, gdyż mimo takiego podziału dług nadal się utrzymuje. Stosując odpowiednio art. 686 KPC do postępowania o podział majątku wspólnego, sąd rozstrzyga w tym postępowaniu – i to ze skutkami wynikającymi z dyspozycji art. 618 § 3 KPC w związku z art. 688 i art. 567 § 3 KPC – tylko o takich długach związanych z majątkiem wspólnym i ciążących w czasie trwania wspólności na obojgu małżonkach jako podmiotach wspólności majątkowej małżeńskiej, które zostały spłacone przez jednego z małżonków z własnych środków po ustaniu wspólności majątkowej a przed dokonaniem podziału majątku wspólnego”.
Zaznaczyć dodatkowo bowiem, że co do wspólnie zaciągniętych przez małżonków długów przepis art. 45 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczący podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności, nie ma zastosowania. Długi takie nie podlegają rozliczeniu między małżonkami (tak m.in. wypowiedział się skład 7 sędziów Sądu Najwyższego w orzeczeniu z dnia 05.12.1978 r., sygn. akt III CRN 194/78). W postępowaniu o podział majątku wspólnego w zasadzie nie jest zatem dopuszczalne zobowiązanie jednego z małżonków do spłacenia określonego długu i zwolnienie – w stosunku do wierzyciela – drugiego z małżonków od obowiązku zapłaty tego długu. Praktyka sądowa jednak dopuszcza możliwość, za zgodą małżonków, obciążenia jednego z nich lub obojga w oznaczonych częściach obowiązkiem spłaty określonego długu, co uwzględnia się we wzajemnych rozliczeniach między małżonkami, a co nie ma skutku względem wierzyciela (chyba że wyraził na to zgodę – art. 519 § 1 pkt 2 Kodeksu cywilnego).
Możliwość przydzielenia określonego długu jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego zachodzi więc w zasadzie jedynie wyjątkowo, jeżeli oboje małżonkowie wyrażają zgodę na takie rozstrzygnięcie – wiąże się to najczęściej z sytuacjami, gdy jedno z małżonków zobowiązane jest dokonać określonych spłat na rzecz drugiego małżonka i w zamian zobowiązuje się do przejęcia na siebie całości lub części wspólnego zadłużenia (wysokość przejętego zadłużenia pomniejsza wysokość należnych drugiemu małżonkowi spłat).
Do czasu spłaty całości tego zadłużenia nie ma Pani formalnej możliwości wyegzekwowania obowiązku od byłego męża albo też odsunięcia od siebie egzekucji komorniczej z tego tylko względu, że były mąż również jest dłużnikiem banku.
Spłata kredytu hipotecznego po rozwodzie
Przy podziale majątku sąd nie ma możliwości wpływu na niespłacone raty kredytu, tak samo jak nie może ingerować w umowę z bankiem. Mimo podziału majątku umowa z bankiem pozostaje ważna w takiej formie, w jakiej została podpisana.
Zgodnie z art. 519 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie: K.c.) osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). Do ważności takiej czynności prawnej konieczne jest jednak wyrażenie przez wierzyciela zgody na takie przejęcie długu. W innym przypadku ten punkt umowy o zniesienie współwłasności nie będzie skuteczny i małżonkowie dalej – pomimo podziału majątku wspólnego –będą odpowiadać za zobowiązania kredytowe zaciągnięte w trakcie trwania małżeństwa.
Do przejęcia długu może dojść w dwojaki sposób:
1 w drodze umowy pomiędzy wierzycielem a osobą trzecią, tj. nowym dłużnikiem – przy wyrażeniu zgody przez dotychczasowego dłużnika;
2 w drodze umowy pomiędzy dotychczasowym dłużnikiem a osobą trzecią, tj. nowym dłużnikiem – przy wyrażeniu zgody przez wierzyciela.
Nie zaznaczyła Pani czy w ugodzie sądowej mąż został zobowiązany do spłaty kredytu – jeżeli tak, to może Pani złożyć pismo w sądzie o egzekucję tego obowiązku. Wysłanie jedynie pisma do banku, jak wskazano wyżej, nie odniesie skutku. W załączeniu przekazujemy projekt takiego pisma. Sąd wyda ugodę z klauzulą wykonalności, którą można przedłożyć w banku, który powinien kierować swoje roszczenia wobec męża a nawet, gdyby skierował je do Pani, taka ugoda stanowi dla Pani tytuł egzekucyjny i może Pani na jej podstawie od razu uzyskać zwrot środków od męża (dobrowolnie lub przez komornika).
Spłata kredytu hipotecznego po rozwodzie
Jeżeli sąd w ugodzie, nie zobowiązał męża do spłaty, pierwszą możliwością jest zawarcie umowy z mężem o przejęcie długu za zgodą banku. Samo pismo do banku nie jest wystarczające.
Jeżeli uznaje Pani, że mąż nie będzie chciał podpisać takiej umowy, może Pani wystąpić do sądu o uchylenie się od skutków prawnych zawartej ugody w zakresie przekazania mieszkania na własność męża. Może też Pani przesłać pismo do męża ze wskazaniem, że jeżeli nie zawrze z Panią umowy o przejęcie długu, anuluje Pani ugodę i mieszkanie przejdzie na Pani własność – to może być skuteczna metoda.
Sąd, nawet dzieląc mieszkanie, nie dokonuje podziału kredytu mieszkaniowego. Nawet jeśli przyzna mieszkanie jednemu z małżonków, a mieszkanie obciążone jest kredytem hipotecznym, który zaciągnęli oboje małżonkowie, to nadal wspólnie są zobowiązani do jego spłaty. W postanowieniu o podziale mhipotecznegoajątku wspólnego sąd może jedynie wskazać, który z małżonków powinien zobowiązanie spłacić (np. sąd w wyniku podziału majątku przyznaje byłej żonie prawo do mieszkania obciążonego hipoteką i uznaje, że z tym prawem wiąże się obowiązek żony do spłacania rat kredytu). Zobowiązanie to jest wiążące jedynie pomiędzy małżonkami – nie wywiera żadnego bezpośredniego skutki wobec wierzycieli. Oznacza to, że niezależnie od jakichkolwiek ustaleń sądu co do podziału majątku, bank i tak może żądać spłaty kredytu od obu małżonków, jeśli zaciągnęli kredyt wspólnie.
Spłata kredytu hipotecznego po rozwodzie