Wykonawca nie wykonuje umowy. Co zrobić?
Dotyczy: niewykonania umowy
Stan faktyczny: W 2018. podpisałem Umowę z Xą z datą obowiązywania do 31.12.2019r. Do dnia dzisiejszego nie mam Sprawozdania z wykonanych czynności i ustaleń przez w/w Firmę, choć w Umowie pisze, że Zleceniobiorca zobowiązuje się do przedłożenia sprawozdania z przeprowadzonych czynności w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia zakończenia wykonywanych czynności. Od jakiegoś czasu podejrzewałem, że firma nie wykonuje zlecenia właściwie. W styczniu 2019 roku domyślając się, że Firma mnie oszukuje, aby nie stracić pieniędzy, mailowo napisałem, że umownie możemy przedłużyć umowę. Aneksu do Umowy nie podpisywałem. Jeszcze w lutym był minimalny kontakt (sms, maile). Aktualnie nie ma żadnego kontaktu, choć piszę i dzwonię. W Umowie jest min. zapis: „Za niezachowanie w tajemnicy informacji, o których mowa w ustępie 3, Zleceniodawca zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Zleceniobiorcy kary umownej w wysokości 500,000.”
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
- (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93) Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny („Kodeks cywilny”)
Wykonawca nie wykonuje umowy. Co zrobić?
Na wstępie należy zaznaczyć, że podstawowym uprawnieniem wierzyciela przysługującym mu w związku z zawarciem umowy jest żądanie, by druga strona spełniła wobec niego świadczenie, do którego się w drodze tej umowy zobowiązała (np. wydała sprzedaną rzecz). Kiedy jednak wykonanie zobowiązania nie następuje albo też wykonanie to nie odpowiada treści umowy, dopuszczalne jest dochodzenie od dłużnika naprawienia powstałej w ten sposób szkody. Rozumiem, że obawia się Pan zapisów dotyczących tajemnicy jednak jeżeli prześle Pan samodzielnie ostateczne przedsądowe wezwanie i nie otrzyma Pan ani rzetelnych wyników prac ani zwrotu wpłaconych kwot, może Pan pomimo zapisów dot. tajemnicy wystąpić do sądu o zapłatę bez obaw. Obowiązek tajemnicy bowiem, zgodnie z przepisami, nie wiąże w przypadku dochodzenia praw przed organami sądowymi. Jest to zapis dotyczący eliminacji konkurencji lub przekazania postronnym osobom danych osobowych zleceniobiorcy lub sposobów jego działania.
Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej dłużnika określa art. 471 kodeksu cywilnego. Zgodnie z powołanym przepisem, dłużnik, który nie wykonał bądź nienależycie wykonał przyjęte na siebie zobowiązanie ma obowiązek naprawić powstałą w wyniku tych naruszeń szkodę, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Wykonawca nie wykonuje umowy. Co zrobić?
Art. 471. Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Może Pan zatem domagać się wydania rezultatów prac a także podnosić, iż wynagrodzenie jest nienależne w związku z niewykonaniem umowy. Tak więc, może Pan żądać wykonania umowy lub zwrotu wpłaconych kwot. Niezależenie od powyższego może Pan żądać naprawienia wynikłej z niewykonania umowy szkody. Zazwyczaj szkoda jest naprawiana poprzez zapłatę określonej sumy pieniężnej (np. odpowiadającej kwocie wynagrodzenia).
Ważne w chwili obecnej jest, aby wezwał Pan pisemnie (listem poleconym) zleceniobiorcę wykonania zobowiązania lub zapłaty (ewentualnie do naprawienia szkody). Następnie można wystąpić do sądu – sądy lepiej traktują powodów, którzy w pierwszej kolejności podejmowali próby zakończenia sporu samodzielnie.
Wskazuję również na możliwość zastosowania przepisów karnych.
„Art. 286. § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Jeżeli czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego”.
Wykonawca nie wykonuje umowy. Co zrobić?
Przestępstwo oszustwa polega – jak wskazywano wyżej – na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.
Przede wszystkim trzeba stwierdzić, iż nie każde niewykonanie zobowiązania (dostarczenie towaru wadliwej jakości lub też brak dostarczenia towaru w ogóle, brak zapłaty) jest oszustwem. Dla uzasadnienia należy przywołać wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 lutego 2002 r. (II Aka 4/02, „Prokuratura i Prawo” 2004/5/27, KZS 2004/6/54, Lex 104430). Zgodnie z ww. wyrokiem SA podstawowym kryterium rozgraniczenia oszustwa (art. 286 K.k.) od niewywiązywania się ze zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym jest istnienie w chwili zawierania przedmiotowej umowy wymaganego przez przepis karny zamiaru bezpośredniego o stosownym zabarwieniu. Oszustwo w rozumieniu Kodeksu karnego może być przestępstwem popełnionym tylko umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym, obejmującym cel i sposób działania. Choćby z tego powodu nie każda nierzetelna realizacja umowy cywilnoprawnej może stanowić przestępstwo oszustwa. Sam fakt na przykład, iż określony kontrahent wysyła towar niezgodny z opisem (nie płaci lub nie wysyła towaru) stanowi niewykonanie zobowiązania i uprawnia poszkodowanego do wystąpienia przeciwko kontrahentowi na drogę sądową w postępowaniu cywilnym, nie stanowi sam w sobie oszustwa. Przyjęcie takiego poglądu prowadziłoby do niedającego się zaakceptować z punktu widzenia gospodarki rynkowej wniosku, iż każdy brak zapłaty należności z umowy czy wykonanie niezgodne z warunkiem stanowi przestępstwo. Doprowadziłoby to do paraliżu przedsiębiorczości.
Zamiar oszustwa musi istnieć już w momencie zawierania samej umowy, ciężar dowodu spoczywa na oskarżycielu. O takim zamiarze można mówić jedynie wtedy, gdy np. wykonawca z góry wie, że nie zapłaci i z góry to zakłada. Udowodnienie tych okoliczności jest zwykle bardzo trudne. Przyjmuje się, iż brak zapłaty za wykonaną usługę jest elementem ryzyka, z którym nieodłącznie wiąże się każda transakcja.
Wykonawca nie wykonuje umowy. Co zrobić?
Potwierdza to również orzecznictwo Sądu Najwyższego.
Określenie zawarte w normie art. 286 § 1 K.k. „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej” przesądza z jednej strony o charakterze tzw. przestępstwa kierunkowego, a jednocześnie jest znamieniem wiążącym się z wartościowaniem ekonomicznym, podobnie jak np. mienie (wyrok SN z 19 marca 2008 r., V KK 363/07).
Wykonawca nie wykonuje umowy. Co zrobić?