Wspólność małżeńska. Mieszkanie
Stan faktyczny: Partnerka zaciągnęła kredyt hipoteczny na kupno mieszkania, spłacamy go wspólnie. Ponadto, przekazałem 10 % wartości mieszkania tytułem wkładu wlasnego. Czy po ślubie można jakoś przepisać to mieszkanie abym był współwłaścicielem?
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121 – dalej K.c.)
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 r. Nr 9 poz. 59 z późn. zm. – dalej “krio”)
Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym:
„Art. 31. § 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.)”.
„Art. 33. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.
Ponieważ mieszkanie Pana partnerka nabyła przed ślubem – jest to jej własność.
Zgodnie z art. 35 krio – w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Uniemożliwia to podział zakupionych rzeczy w czasie trwania małżeństwa. Staje się to możliwe w razie ustania małżeństwa, ponieważ wtedy dochodzi do podziału majątku wspólnego:
„Art. 45. § 1. Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.
§ 2. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.
§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego”.
W świetle orzecznictwa (wyr. SA w Białymstoku z 31.1.2013 r., I ACa 731/12, Legalis) art. 45 § 1 krio normuje jedynie obowiązek zwrotu przez małżonka wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na jego majątek odrębny, jak również prawo domagania się zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swego majątku odrębnego na majątek wspólny. W tym miejscu wskazuję na spłacany przez Pana kredyt.
W doktrynie prawa rodzinnego proponuje się szerokie rozumienie omawianych pojęć, które zakłada istnienie przysporzenia dokonanego na rzecz jednej z mas majątkowych z jednoczesnym uszczerbkiem dla drugiej. Wydatki i nakłady obejmowałyby zarówno poniesienie kosztów związanych z zachowaniem lub ulepszeniem rzeczy już istniejących w majątku, jak i związanych z nabyciem nowego składnika majątkowego. Ograniczenia obowiązku rozliczeń w ramach zwrotu wydatków lub nakładów wynikają w tym ujęciu z wykładni systemowej uwzględniającej całokształt przepisów dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych (por. J.S. Piątowski, w: System PrRodz, s. 399; por. też G. Jędrejek, Ustalenie wartości nakładów, s. 175 i n.; por. też uchw. SN z 15.9.2004 r., III CZP 46/04, OSNC 2005, Nr 9, poz. 152). Według bardziej precyzyjnego ujęcia, rozdzielającego znaczenie pojęć wydatków i nakładów, te pierwsze oznaczają koszty poniesione na zachowanie, eksploatację lub ulepszenie rzeczy już istniejącej, natomiast wydatki wiążą się z nabywaniem przedmiotów majątkowych (por. np. E. Skowrońska-Bocian, Rozliczenia, s. 188–189; T. Smyczyński, w: System PrPryw, t. 11, 2014, s. 561). Rozróżnienie to ma raczej wymiar teoretyczny, skoro ustawodawca nie różnicuje skutków dokonania nakładów i wydatków.
Ponieważ mieszkanie jest wyłączną własnością partnerki, może ona po zawarciu małżeństwa przekazać Panu prawo do współwłasności w drodze darowizny. Zaznaczam jedynie, że darowizna niestety może zostać odwołana w przypadku rażącej niewdzięczności obdarowanego.
Źródło: legalis