Wizerunek dziecka – jak chronić
Stan faktyczny: Lekarz wykonał zdjęcia córce niepełnoletniej aparatem fotograficznym bez mojej zgody. Miał zrobić rutynowe ja siedziałam na zewnątrz pod drzwiami a córka była w gabinecie. Pomimo moich próśb o skasowanie zdjęć nie zostało to zrobione.
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
(Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) Ustawa z dnia 04.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93) Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
(Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59) Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Wizerunek dziecka – jak chronić
Sytuację możemy rozpatrywać na gruncie przepisów prawa autorskiego i Kodeksu cywilnego oraz KRiO.
Zgodnie z prawem autorskim:
Art. 81. 1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
. 1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem
przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych,
zawodowych;
. 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz,
publiczna impreza.
Nie mamy do czynienia z żadną okolicznością uprawniającą do pominięcia otrzymania takiej zgody.
Do ochrony wizerunku stosuje się odpowiednio przepis poniższy:
Art. 78. 1. Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.
Dodatkowo, wskazuję na ochronę przewidzianą w przepisach prawa cywilnego:
Kodeks cywilny:
Art.23.Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
Dzieci w świetle prawa nie dysponują pełną zdolnością do czynności prawnych oznacza to, że nie mogą same rozporządzać przysługującymi im prawami. Dlatego to rodzicom lub innym opiekunom prawnym ustawodawca powierzył obowiązek dbania o ich dobro do momentu osiągnięcia przez podopiecznych pełnoletniości.
Wizerunek dziecka – jak chronić
Szczególna ochrona wizerunku tak dziecka jak i dorosłego będzie realizowana na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie z którym rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W kontekście zasad wykonywania władzy rodzicielskiej zgoda ta będzie odpowiednio udzielana przez jednego z rodziców. Tak będzie w sytuacji gdy władza rodzicielska przynależy tylko do jednego z rodziców, ale również wtedy gdy dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga, gdyż KRiO w takim przypadku statuuje zasadę samodzielnego działania jednego z przedstawicieli ustawowych dziecka.
Wizerunek dziecka – jak chronić
Jeżeli natomiast jeden z rodziców sprzeciwi się określonemu sposobowi wykorzystania materiałów przedstawiających wizerunek ich dziecka czy też w ogóle nie wyrazi zgody na wykorzystanie wizerunku nie powinno dojść do publikacji czy utrwalenia wizerunku dziecka.
Jeżeli pomimo sprzeciwu osoba trzecia utrwala lub publikuje zdjęcia, można wezwać do zaniechania naruszeń (może Pani również wnieść o zadośćuczynienie, oczywiście musielibyśmy mieć dokładną wiedzę w jaki sposób wizerunek dziecka został wykorzystany), a także można zwrócić się o orzeczenie takiego zakazu do sądu rodzinnego.
W świetle powyższego, należy w chwili obecnej skierować pismo do lekarza z powołaniem się na przepisy prawa autorskiego i kodeksu cywilnego a także KRiO. Może Pani także pismo przesłać e-mailem, jednakże polecamy rownież wysłanie kopii listem.
Wizerunek dziecka – jak chronić