Czy w sprawie o rozwód można użyć nielegalnie pozyskanych nagrań?
Stan faktyczny: żona podłożyła mojemu znajomemu w domu podsluch, na którym nagrała naszą rozmowe w rozmowie tej moje wypowiedzi były nie korzystne na jej temat . Teraz jego żona przekazała nagrania mojej żonie 'z którą jestem w trakcie rozwodu. Czy w zaistniałej sytuacji mogę coś zrobić aby nagrania zostały zniszczone?
Przedłożone dokumenty: brak
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (Dz.U.1997.88.553 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy )Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59)
- Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2018 poz. 1000 )
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)
Czy w sprawie o rozwód można użyć nielegalnie pozyskanych nagrań?
Dowody uzyskane niezgodnie z prawem, tj. w sposób sprzeczny z prawem, nie mogą być dowodem w postępowaniu sądowym. Powyższa teoria została zaakcentowana, a tym samym zaakceptowana przez polskie sądy powszechne. W wyroku z 06.07.1999 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził: „ochroną art. 23 K.c. objęte jest prawo do swobody wypowiedzi, wyboru rozmówcy i tajemnica rozmowy. Gromadzenie materiału dowodowego w procesie i prezentowanie go przez strony nie powinno odbywać się z naruszeniem zasad współżycia społecznego (I ACa 380/99, OSA 2001/4/21).”
Należy w tym miejscu podkreślić wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu (wyrok z 10 stycznia 2008 r., I ACa 1057/07): Podstępne nagranie prywatnej rozmowy godzi w konstytucyjną zasadę swobody i ochrony komunikowania się, a dowody uzyskane w sposób sprzeczny z prawem nie powinny być dopuszczane w postępowaniu cywilnym.
Na korzyść żony przemawia jednak teza wyrażona w szczególności w wyroku z 25.04.2003 r. Sądu Najwyższego, który stwierdził, że „w procesie rozwodowym w zakresie wykazania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego służyć może także nagranie magnetofonowe rozmów prowadzonych przez strony, nawet jeżeli tych nagrań dokonano bez wiedzy jednej z nich i w okresie trwania małżonków w faktycznej separacji” (IV CKN 94/01, „Lex Polonica”, Nr 370634). Większość przedstawicieli doktryny stoi na stanowisku, iż dowody z podsłuchów, otwartej korespondencji, wiadomości otrzymanych na portalach społecznościowych, poczcie elektronicznej, jeśli zostały uzyskane bez zgody zainteresowanego, nie powinny być dopuszczone w postępowaniu cywilnym.
Czy w sprawie o rozwód można użyć nielegalnie pozyskanych nagrań?
Możą nadto, powinien się liczyć z możliwością wniesienia przez Pana pozwu w przedmiocie naruszenia dóbr osobistych. Odnosząc się do odpowiedzialności cywilnej wskazać należy na art. 23 K.c. Zgodnie z jego treścią „Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego, niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”. Tajemnica korespondencji (czyli także rozmowy) jest bezpośrednio wymieniona w katalogu dóbr osobistych każdego człowieka, i jako takie dobro podlega ochronie.
Wyraźnie podkreślić należy przy tym, iż będzie Pan mógł nadto próbować pociągnąć żony do odpowiedzialności karnej. Odpowiedzialność karną kształtuje art. 267 K.k. Zgodnie z jego treścią: „Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”. Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego (art. 267 § 5 K.k.).
Nagranie rozmowy nie stanowi przełamania zabezpieczeń, o których mowa w art. 267 K.k. Ustawodawca wskazuje bowiem na otwarcie zamkniętego pisma, podłączenie do sieci telekomunikacyjnej, przełamania lub ominięcie zabezpieczenia.
Czy w sprawie o rozwód można użyć nielegalnie pozyskanych nagrań?
Ponadto, należy wskazać że sposób oceny danego dowodu z nagrania może zależeć także od ustalenia, kto dokonywał zapisu. Bardziej rygorystyczne stanowisko należy stosować do nielegalnych podsłuchów rozmów prowadzonych przez osoby trzecie, czy też tego typu nielegalnych działań, jak: przejmowanie cudzej korespondencji, czy hakerskie włamanie do skrzynki odbiorczej poczty elektronicznej. Natomiast sytuacja, w której osoba nagrywająca jest jednocześnie odbiorcą informacji, tzn. jest jednym z uczestników, dokumentującym treść wypowiedzi, powinna być traktowana mniej stanowczo. Zachowanie takiego uczestnika rozmowy, który nagrywa wypowiedzi innych uczestników, rozpatrywać można w kategoriach sprzeczności z dobrymi obyczajami, nie zaś sprzeczności z prawem (por. wyrok SA w Białymstoku z 31 grudnia 2012 r., I ACa 504/11).
Reasumując, jeżeli żona wykorzysta w sprawie wskazane nagrania, może się Pan bronić w piśmie procesowym wskazanymi wyżej argumentami. Jeżeli chciałby Pan natomiast już w tej chwili zapobiec wykorzystaniu nagrania przed jego włączeniem do sprawy, może Pan wysłać do żony wezwanie do nienaruszania Pana dóbr osobistych, ze wskazaniem na ewentualną odpowiedzialność żony z tego tytułu. Może Pan także wspomnieć o odpowiedzialności karnej. Żona może się wystraszyć takiego pisma i nie użyć dowodów z obawy przed narażeniem się na odpowiedzialność karną a także cywilną materialną (odszkodowawczą za naruszenie dóbr osobistych).
Czy w sprawie o rozwód można użyć nielegalnie pozyskanych nagrań?
Jednocześnie informujemy, że serwis prawnikonline24 świadczy pomoc w sporządzaniu wezwań, pism procesowych oraz pozwów cywilnych. Prosimy o wiadomość jeżeli będzie Pani zainteresowana naszym wsparciem.
Jeżeli mają Państwo pytania, można zadać je poprzez formularz