Tag: Upadłość kontrahenta; upadłość

Opublikowano przez

Odpowiedzialność prokurenta w momencie upadłości

odpowiedzialność prokurenta w momencie upadłości

20.03.2020 r.Odpowiedzialność prokurenta w momencie upadłości

Stan faktyczny: chciałabym poprosić o poradę w takiej kwestii- jestem prokurentem w firmie. Ostatnio w firmie, oględnie mówiąc, nieciekawie się dzieje, szef wspomina o ogłoszeniu upadłości. W jakim zakresie w tej sytuacji odpowiada prokurent i czy wogóle? Do niedawna z tego co wiem na prokurencie ciążył obowiązek zgłoszenia upadłości, lub bardziej za niezgłoszenie upadłości mógł on zostać pociągnięty do odpowiedzialności (?). Jak to wygląda na ten moment? Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie tej kwestii. Czy prokurent może zostać pociągnięty do odpowiedzialności w sytuacji zgłoszenia upadłości lub w każdym innym? Jeśli tak to jakie to sytuacje?

Przedłożone dokumenty: brak

Odpowiedzialność prokurenta w momencie upadłości

Akty prawne:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 121)
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037)
Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535”)

Odpowiedzialność prokurenta w momencie upadłości

Prokura jest szczególnego rodzaju pełnomocnictwem, udzielanym przez przedsiębiorcę podlegającego wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Jego zakres wynika z ustawy i jest niezwykle szeroki. Obejmuje bowiem umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, z wyłączeniem jedynie prawa do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości. Przyjęty w spółce sposób (technika) reprezentowania nie ma wpływu na ustanowienie prokury, czy to jednoosobowej, czy to łącznej. Niezależnie zatem od obowiązującego w spółce sposobu (techniki) reprezentowania spółki, czy to wynikającego z umowy (art. 205 § 1 zd. 1 KSH), czy to z wynikającego z ustawy (art. 205 § 2 zd. 2 KSH), ustanowieni prokurenci reprezentują spółkę zgodnie z przepisami o prokurze.

Z dniem 1.1.2017 r. na mocy ustawy z 16.12.2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255) w art. 1094 KC dodano § 11. Zgodnie z tym przepisem prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej.

Zgodnie z art. 299 KSH, jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okaże się bezskuteczna, za jej zobowiązania odpowiedzialni są solidarnie członkowie zarządu. Przepis ten nie wspomina natomiast o odpowiedzialności prokurentów. Ze względu jednak na pozycję prokurenta w spółce, która jest zbliżona do pozycji członka zarządu, zdaniem niektórych przedstawicieli doktryny prokurent powinien ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki na takich samych zasadach jak członek zarządu.

Zagadnienie, jakie podmioty odpowiadają na podstawie art. 299 KSH rozważał również Sąd Najwyższy, który uznał, że odpowiedzialność za zobowiązania spółki, wynikającą z tego przepisu ponoszą również likwidatorzy. Wszelkie wątpliwości w tej kwestii zostały rozwiane wraz z dodaniem art. 2991 KSH, który jednoznacznie stanowi, że likwidatorzy sp. z o.o. ponoszą odpowiedzialność na podstawie art. 299 KSH. Argumenty przemawiające za rozszerzeniem zakresu art. 299 KSH również na likwidatorów, nie mają jednak zastosowanie do prokurentów. W związku z tym zarówno w orzecznictwie jak i w doktrynie, nie budzi wątpliwości kwestia, że obecnie prokurent nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 KSH. Potwierdza to w pierwszej kolejności fakt, że podczas dodania do KSH przepisu o odpowiednim stosowaniu art. 299 KSH wobec likwidatorów ustawodawca nie rozszerzył stosowania tego przepisu na prokurentów.

Do 1 stycznia 2016 roku, zgodnie ówczesnym brzmieniem art. 21 ustawy prawo upadłościowe osoby powołane do reprezentowania spółki miały obowiązek złożyć do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, jeżeli znajduje się ona w sytuacji, która uzasadnia złożenie takiego wniosku. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku, osoby te ponosiły odpowiedzialność za szkodę jaka została wyrządzona w wyniku tego zaniedbania. Mimo, że niewątpliwie prokurent jest uprawniony do reprezentowania spółki, Sąd Najwyższy w orzeczeniu o sygn. V CSK 177/12 jednoznacznie stwierdził, że ustawa prawo upadłościowe i naprawcze nie nakłada na prokurenta obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. W związku z powyższym, zdaniem SN, nie może on ponosić odpowiedzialności za jego naruszenie.

Prokurent w firmie może ponieść odpowiedzialność z tytułu artykułu 415. Kodeksu Cywilnego. Ten artykuł odwołuje się do zasady odpowiedzialności opartej na winie sprawcy szkody. Oznacza to, że jeżeli źródłem zawinionego zachowania i powstałej szkody jest osoba (prokurent), to poniesie ona odpowiedzialność niezależnie od spółki.

Odpowiedzialność prokurenta w spółce z o.o. związana może być także z przekroczeniem granic umocowania oraz działania fałszywego prokurenta np. po odwołaniu z funkcji.

Odpowiedzialność prokurenta w momencie upadłości

Opublikowano przez

Upadłość kontrahenta – co dalej

Upadłość kontrahenta

3.12.2019 r. Upadłość kontrahenta

Stan faktyczny: Prowadzę działalność gospodarczą. Od dwóch lat współpracuje z X (spółka) na zasadzie współpracy w działalności X. Na mojej stronie internetowej wyświetlają się reklamy obsługiwane przez X. Ostatnio dowiedziałem się że X ogłosiła upadłość na początku X. Zalegają z płatnościami za ostatnie kilka miesięcy, zadłużeniem spółki ma zająć się syndyk. Chciałbym rozwiązać umowę z X, czas wypowiedzenia w umowie to 3 miesiące.

Wysłałem zapytałem jak mogę rozwiązać z nimi umowę. Dostałem odpowiedź, że po mojej stronie leży podjęcie decyzji czy i w jakiej formie umowa ze spółką powinna zostać rozwiązana. Zasady wypowiedzenia umowy określają w szczególności przepisy kodeksu cywilnego oraz postanowienia przedmiotowej umowy.

Przedłożone dokumenty: brak

Akty prawne:

Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 1112 z późn. zm.) („Ustawa”)

Zadane pytania:

Czy w sytuacji upadłości, okres wypowiedzenia będzie krótszy ?

Jaką formę rozwiązania umowy z X najlepiej wybrać?

Art. 83 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Ustawy wprost wskazuje, że nieważne są postanowienia umowy zastrzegające na wypadek ogłoszenia upadłości zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest upadły. Z przytaczanego przepisu, interpretowanego wspólnie z art. 84 tej ustawy, zgodnie z którym, po ogłoszeniu upadłości zmiana lub wygaśnięcie stosunku prawnego, którego stroną jest upadły, są możliwe tylko według przepisów ustawy, wynika, że czynność prawna dokonana z naruszeniem ustawy jest bezskuteczna wobec masy upadłości, nawet jeżeli umowa stron przewiduje inny skutek. Powyższe oznacza, że postanowienie umowy, które przewiduje możliwość odstąpienia od umowy w razie ogłoszenia upadłości drugiej strony jest nieważne i tym samym nie wywołuje żadnych skutków prawnych.

Zgodnie z Ustawą nieważne są postanowienia umowy zastrzegające, na wypadek ogłoszenia upadłości, zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest upadły. Nie mają zatem żadnej mocy prawnej klauzule, przewidujące wygaśnięcie umowy w przypadku ogłoszenia upadłości jednej ze stron, czy też przyznające przedsiębiorcy prawo do odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia. Zabezpieczenie przed upadłością kontrahenta nie obejmuje poniższych klauzul.

Upadłość kontrahenta

Za dopuszczalne uznaje się zaś klauzule obejmujące okres poprzedzający upadłość, a więc – dotyczące sytuacji mających miejsce przed ogłoszeniem upadłości i ze skutkiem przed tą datą. Najczęściej związane są z pogorszeniem sytuacji majątkowej kontrahenta, spełnieniem przez niego przesłanek do ogłoszenia upadłości, złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości itd., a więc obejmują swoim zakresem te przypadki, w których przedsiębiorca ma prawo przypuszczać, iż dalsza realizacja umowy przez kontrahenta budzi wątpliwości.

Zabezpieczenie przed upadłością kontrahenta może obejmować również nałożenie na dłużnika obowiązku zawiadomienia wierzyciela o zaistnieniu wskazanych wyżej sytuacji. Tu możliwe są dwa rozwiązania – albo niejako „automatyczne” wygaśnięcie umowy na skutek zajścia wymienionych w niej okoliczności, albo – przyznanie określonych uprawnień wierzycielowi (np. do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym lub odstąpienia od

Innym sposobem zabezpieczenia się przed negatywnymi skutkami pogorszenia się sytuacji finansowej kontrahenta jest zawarcie w umowie klauzul przewidujących możliwość odstąpienia od lub wypowiedzenia umowy – w sytuacji zagrożenia właściwego wykonania zobowiązania przez kontrahenta, czy też konieczności utrzymania określonego stosunku aktywów do pasywów – bez powoływania się wprost na upadłość jednej ze stron.

W Państwa sytuacji, okres wypowiedzenia nie będzie skracany ale należy niezwłocznie umowę wypowiedzieć i przesłać wezwanie do zapłaty zaległości. W umowie nie przewidziano wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym w przypadku braku płatności, termin musi upłynąć. Możliwość taką przewidziano jedynie w przypadku likwidacji witryny – jeżeli miało to miejsce, a kontrahent nie przesłał Państwu zawiadomienia, mogą Państwo wypowiedzieć umowę natychmiastowo. W przypadku braku zapłaty, należy wystąpić do sądu o nakaz zapłaty aby Państwa wynagrodzenie zostało również zaspokojone przy egzekucji z majątku dłużnika. 

 

Upadłość kontrahenta